SPECIES COMPOSITION, BIOLOGICAL CHARACTERISTICS AND SUSCEPTIBILITY TO PESTICIDES OF MIDGES (CHIRONOMIDAE FAMILY, DIPTERA ORDER) IN RICE FIELDS AT THE PERIOD OF 30 DAYS AFTER SEEDING

NGUYỄN VĂN HUỲNH[1]

NGUYỄN HỮU QUÍ[2]

TÓM TẮT

Các nghiên cứu được thực hiện từ tháng 3 đến tháng 12 năm 2012 bằng cách điều tra về biến động quần thể, khảo sát đặc tính sinh học của một loài phổ biến nhất và thử nghiệm khả năng chịu đựng đối với thuốc trừ sâu của muỗi nước (Chironomidae, Diptera) ở trong ruộng lúa vào 30 ngày sau khi sạ. Kết quả điều tra cho thấy muỗi nước rất phong phú trong ruộng lúa vào 30 ngày đầu sau khi sạ qua thu thập thành trùng trên tán lá lúa và ấu trùng sống trong bùn ở dưới đáy nước. Có 8 loài đã định danh được thuộc họ Chironomidae và xếp vào 3 họ phụ là Chironominae (5 loài), Orthocladiinae (1 loài) và Tanypodinae (2 loài); trong đó Chironomus plumosus L. là loài có mật số phong phú nhất. Khảo sát trong điều kiện phòng thí nghiệm cho thấy chu kỳ sinh trưởng trung bình của C. plumosus là 16,65±0,78 (15-18) ngày, bao gồm 1,74±0,24 (2-3) ngày cho giai đoạn trứng, 10,25±0,95 (11-13) cho giai đoạn ấu trùng với 4 tuổi, chỉ có 1 ngày cho giai đoạn nhộng và 4,70±0,41 (4-6) ngày cho thành trùng cái. Nhiều dạng thuốc trừ sâu khác nhau được sử dụng để khử hạt giống, rải vào trong đất ruộng và phun trên tán lá lúa đều tỏ ra độc đối với muỗi nước, đặc biệt là đối với ấu trùng sống trong bùn dưới ruộng.  

Từ khóa: Chironomidae (Diptera), Chironomus plumosus, muỗi nước, ruộng lúa, thuốc trừ sâu, 30 ngày sau khi sạ.

ABSTRACT

Studies were conducted from March to December 2012 by surveying the population dynamics, studying the biological characteristics of the most popular species and testing for the tolerance to some insecticides of the midges (Chironomidae, Diptera) in rice fields at 30 days after seeding. Results showed that midges were surveyed as highly abundant in rice fields at the first 30 days after seeding by adults collected in the rice canopy and larvae living in the mud. There were eight species of Chironomidae identified and classified into three sub-species of Chironominae (5 species), Orthocladiinae (one species) and Tanypodinae (2 species); of which Chironomus plumosus L. was the most abundant species. Studied under the laboratory condition, the average life cycle of C. plumosus was 16.65±0.78 (15-18) days including 1.74±0.24 (2-3) days  for the egg, 10.25±0.95 (11-13) days for the four-instar larval, only one day for the pupal and 4.70± 0.41 (4-6) days for the female adult stages. Different forms of insecticides used for seed treatment, granular broadcasting in the soil and spraying on the rice canopy were revealed as toxic to the midges, especially to their larvae living in the mud.

Keywords: biological characteristics, Chironomidae (Diptera), Chironomus plumosus, effect of insecticides, midges,   rice field, population dynamics, 30 days after seeding. 

Phòng Quản lý khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế