Chương

Nội dung chi tiết

Số tiết (giờ)

Mục tiêu cụ thể [*]

Hình thức
dạy - học

Nhiệm vụ sinh viên

Chương mở đầu:

NHẬP MÔN NHỮNG NGUYÊN LÝ

CƠ BẢN CỦA

 CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN

1. KHÁI LƯỢC VỀ CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN

1. Chủ nghĩa Mác - Lênin và ba bộ phận cấu thành

0.1.1.1. Chủ nghĩa Mác - Lênin

        Chủ nghĩa Mác - Lênin “là hệ thống quan điểm và học thuyết” khoa học của C.Mác, Ph.Ăngghen và sự phát triển của V.I.Lênin; là sự kế thừa và phát triển những giá trị của lịch sử tư tưởng nhân loại, trên cơ sở thực tiễn của thời đại; là khoa học về sự nghiệp giải phóng giai cấp vô sản, giải phóng nhân dân lao động và giải phóng con người; là thế giới quan và phương pháp luận phổ biến của nhận thức khoa học.

0.1.1.2. Ba bộ phận lý luận cơ bản cấu thành chủ nghĩa Mác -Lênin

       - Chủ nghĩa Mác - Lênin bao gồm hệ thống tri thức phong phú về nhiều lĩnh vực, nhưng trong đó có ba bộ phận lý luận quan trọng nhất là: triết học, kinh tế chính trị học và chủ nghĩa xã hội khoa học.

      - Đối tượng, vị trí, vai trò và tính thống nhất của ba bộ phận lý luận cấu thành Chủ nghĩa Mác - Lênin.

1  tiết

(Tiết 1)

Hiểu

Lên lớp

- Đọc Giáo trình (GT) tr.9 – 11.

- Đọc tài liệu tham khảo (TLTK) Số 3 (tr.17 – 19).

- Chuẩn bị những nội dung sau:

   + Chủ nghĩa Mác - Lênin là gì?

   + Nêu ba bộ phận lý luận cơ bản cấu thành Chủ nghĩa Mác - Lênin.

+ Những nội dung cơ bản của bộ phận lý luận triết học Mác là gì?

+ Luận chứng mối quan hệ hữu cơ giữa bộ phận lý luận triết học với hai bộ phận còn lại trong hệ thống lý luận của chủ nghĩa Mác.

Biết

0.1.2.  Khái lược sự ra đời và phát triển Chủ nghĩa Mác – Lênin

0.1.2.1. Những điều kiện, tiền đề của sự ra đời Chủ nghĩa Mác

     - Điều kiện kinh tế - xã hội

     - Tiền đề lý luận: Triết học cổ điển Đức, Kinh tế chính trị học cổ điển Anh, Chủ nghĩa xã hội không tưởng Pháp

     - Tiền đề khoa học tự nhiên: Quy luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng, thuyết tiến hóa, thuyết tế bào.

Hiểu

Lên lớp

- Đọc GT tr.11 – 28.

- Đọc TLTK: Số (5) tr.131- 165

- Chuẩn bị những nội dung sau:

    + Vì sao nói sự ra đời của Chủ nghĩa Mác vào những năm 40 của thế kỷ XIX là một tất yếu lịch sử?

    + Chủ nghĩa Mác được hình thành và phát triển như thế nào?

    + Nêu vai trò của V.I.Lênin đối với việc bảo vệ và phát triển Chủ nghĩa Mác.

    + Nêu vai trò của Chủ nghĩa Mác – Lênin đối với cách mạng Việt Nam.

0.1.2.2. Giai đoạn hình thành và phát triển Chủ nghĩa Mác

     - C.Mác, Ph.Ăngghen với quá trình hình thành Chủ nghĩa Mác

     - C.Mác, Ph.Ăngghen với quá trình phát triển Chủ nghĩa Mác

1  tiết

(Tiết 2)

Biết

0.1.2.3. Giai đoạn bảo vệ và phát triển Chủ nghĩa Mác

     -  Bối cảnh lịch sử và nhu cầu bảo vệ, phát triển Chủ nghĩa Mác

     -  Vai trò của V.I.Lênin đối với việc bảo vệ và phát triển Chủ nghĩa Mác

Hiểu

 0.1.2.4. Chủ nghĩa Mác-Lênin và thực tiễn phong trào cách mạng thế giới

     - Chủ nghĩa Mác - Lênin với cách mạng vô sản Nga (1917)

     - Chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi thế giới.

Biết

SV tự học có hướng dẫn

 0.1.2.5. Vai trò của Chủ nghĩa Mác – Lênin đối với cách mạng Việt Nam

        - Vai trò thế giới quan.

        - Vai trò phương pháp luận

         - Vai trò đối với cách mạng Việt Nam

Hiểu

SV tự học có hướng dẫn

0.2. ĐỐI TƯỢNG, MỤC ĐÍCH VÀ YÊU CẦU VỀ PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP, NGHIÊN CỨU NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN

- Đọc GT tr.28 – 34.

- Đọc  TLTK: Số (3) tr.20 – 22.

- Chuẩn bị những nội dung sau:

   + Đối tượng học tập, nghiên cứu của môn học “Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin” là gì?

   + Nêu mục đích của việc học tập, nghiên cứu của môn học “Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin”.

0.2.1. Đối tượng, mục đích học tập, nghiên cứu

0.2.1.1. Đối tượng của việc học tập, nghiên cứu

          Những quan điểm và học thuyết cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lênin trong phạm vi ba bộ phận lý luận cấu thành chủ nghĩa Mác - Lênin: Triết học Mác – Lênin, Kinh tế chính trị Mác – Lênin, Chủ nghĩa xã hội khoa học

0.2.1.2. Mục đích của việc học tập, nghiên cứu

     - Xây dựng thế giới quan, phương pháp luận khoa học và vận dụng sáng tạo những nguyên lý đó trong hoạt động nhận thức và thực tiễn.

     - Hiểu rõ cơ sở lý luận quan trọng nhất của Tư tưởng Hồ Chí Minh và Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam.

     - Giúp sinh viên hiểu rõ nền tảng tư tưởng của Đảng

     - Xây dựng niềm tin, lý tưởng cho sinh viên.

Biết

SV tự học

 0.2.2. Một số yêu cầu cơ bản về phương pháp học tập, nghiên cứu

        - Phải theo nguyên tắc thường xuyên gắn kết những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin với thực tiễn của đất nước và thời đại.

        - Phải hiểu đúng tinh thần, thực chất của nó; tránh bệnh kinh viện, giáo điều trong quá trình học tập, nghiên cứu và vận dụng các nguyên lý cơ bản đó trong thực tiễn.

        - Phải trong mối quan hệ với các nguyên lý khác, mỗi bộ phận cấu thành trong mối quan hệ với các bộ phận cấu thành khác để thấy sự thống nhất phong phú và nhất quán của chủ nghĩa Mác - Lênin, đồng thời cũng cần nhận thức các nguyên lý đó trong tiến trình phát triển của lịch sử tư tưởng nhân loại.

Biết

SV tự học

  Chuẩn bị nội dung:

  Nêu một số yêu cầu về phương pháp học tập, nghiên cứu của môn học “Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lênin”.

  NỘI DUNG THẢO LUẬN CHƯƠNG MỞ ĐẦU

1. Luận chứng mối quan hệ hữu cơ giữa bộ phận lý luận triết học với hai bộ phận còn lại trong hệ thống lý luận của chủ nghĩa Mác.

2. Vai trò của chủ nghĩa Mác – Lênin đối với đời sống xã hội và với các ngành khoa học cụ thể

1 tiết

(Tiết 3)

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

- SV tích cực làm việc theo nhóm dưới sự phân công của GV.

- Trao đổi những nội dung chưa rõ ở chương mở đầu.

Phần thứ nhất

THẾ GIỚI QUAN VÀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN TRIẾT HỌC CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN

- Khái niệm triết học.

- Khái niệm thế giới quan.

- Khái niệm phương pháp luận.

1 tiết

(Tiết 4)

Hiểu

Lên lớp

- Đọc GT tr.33 – 34.

- Đọc TLTK số (5) tr.17- 23.

- Trả lời câu hỏi:

   + Triết học là gì?

   + Thế giới quan là gì?

   + Phương pháp luận là gì?

 Chương 1: CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG

1.1. CHỦ NGHĨA DUY VẬT VÀ CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG

- Đọc GT tr.35 – 39.

- Đọc TLTK:

    + Số (4) tr.23- 46;

    + Số (5) tr.28 – 32.

- Chuẩn bị những nội dung sau:

    + Vấn đề cơ bản của triết học là gì ? Vì sao nó được xem là vấn đề cơ bản của triết học?

    + Chủ nghĩa duy vật là gì? Các hình thức của chủ nghĩa duy vật.

    + Chủ nghĩa duy tâm là gì? Các hình thức của chủ nghĩa duy tâm.

    + Chủ nghĩa duy vật biện chứng là gì?

1.1.1. Vấn đề cơ bản của triết học

     - Vấn đề cơ bản của triết học. Vì sao đó là vấn đề cơ bản của triết học?

     - Quan điểm duy vật và duy tâm trong việc giải quyết vấn đề cơ bản của triết học.

     - Các hình thức của chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm.

Hiểu

Lên lớp

1.1.2. Chủ nghĩa duy vật biện chứng - hình thức phát triển cao nhất của chủ nghĩa duy vật

      1.1.2.1. Chủ nghĩa duy vật chất phác.

      1.1.2.2. Chủ nghĩa duy vật siêu hình.

      1.1.2.3. Chủ nghĩa duy vật biện chứng.

1.2.  QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG VỀ VẬT CHẤT, Ý THỨC VÀ MỐI QUAN HỆ GIỮA VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC

- Đọc GT tr.39  –  60.

- Đọc TLTK:

      + Số (3) tr.23 – 28;

    + Số (4) tr.166 - 211;

    + Số (5) tr.33 – 47.

- Chuẩn bị những nội dung sau:

    + Anh (Chị) hiểu như thế nào về luận điểm: “Vật chất là một phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại khách quan”?

    + Nêu ý nghĩa của định nghĩa vật chất của V.I.Lênin.

    + Nêu nội dung luận điểm của Ph.Ăngghen về tính thống nhất vật chất của thế giới.

    + Từ lập trường triết học mác-xít, hiểu thế nào về cách nói “có thế giới thứ hai”?

    + Ý thức có nguồn gốc từ đâu?

    + Vì sao nói: “Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan”?

     + Phân tích phương thức và điều kiện phát huy vai trò của ý thức.

    + Nêu quan điểm của triết học duy vật biện chứng về mối quan hệ giữa vật chất và ý thức. Ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ này.

    + Phân tích cơ sở lý luận của bài học “Đảng phải luôn luôn xuất phát từ thực tế, tôn trọng và hành động theo quy luật khách quan”.

1.2.1. Vật chất       

1 tiết

(Tiết 5)

1.2.1.1. Phạm trù vật chất

     - Khái quát quan niệm của chủ nghĩa duy vật trước Mác về vật chất

     - Định nghĩa của V.I.Lênin về vật chất

     - Ý nghĩa của định nghĩa vật chất của V.I.Lênin

Hiểu

Lên lớp

1.2.1.2. Phương thức và hình thức tồn tại của vật chất

     - Vận động với tư cách là phương thức tồn tại của vật chất; các hình thức vận động của vật chất và mối quan hệ biện chứng giữa chúng

    - Không gian và thời gian với tư cách là hình thức tồn tại của vật chất

Biết

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

1.2.1.3. Tính thống nhất vật chất của thế giới. Luận điểm của Ph.Ăngghen về tính thống nhất vật chất của thế giới

     - Nội dung của tính thống nhất vật chất của thế giới

     - Ý nghĩa phương pháp luận

SV tự học

1.2.2. Ý thức

1.2.2.1. Nguồn gốc của ý thức

          -  Nguồn gốc tự nhiên của ý thức

          -  Nguồn gốc xã hội của ý thức

1 tiết

(Tiết 6)

Hiểu

Lên lớp

1.2.2.2. Bản chất và kết cấu của ý thức

          - Bản chất của ý thức

          - Kết cấu của ý thức

Hiểu

Biết

Lên lớp

SV tự học

1.2.3. Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức

1.2.3.1. Vai trò của vật chất đối với ý thức

        Vật chất có trước, ý thức có sau, vật chất là nguồn gốc của ý thức, quyết định ý thức.

Hiểu

Lên lớp

1.2.3.2. Vai trò của ý thức đối với vật chất

        Ý thức có thể tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn của con người.

1.2.4. Ý nghĩa phương pháp luận

   - Xuất phát từ thực tiễn khách quan, tôn trọng khách quan.

   - Phát huy tính năng động nhân tố chủ quan.

Vận dụng

NỘI DUNG THẢO LUẬN CHƯƠNG 1

1. Phân tích sự tác động và điều kiện phát huy vai trò của ý thức đối với vật chất. Cho ví dụ minh họa.

 2. Phân tích cơ sở lý luận của bài học “Đảng phải luôn luôn xuất phát từ thực tế, tôn trọng và hành động theo quy luật khách quan”.

1 tiết

(Tiết 7)

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

- SV tích cực làm việc theo nhóm dưới sự phân công của GV.

- Trao đổi những nội dung chưa rõ ở chương 1.

Chương 2: PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT

2.1. PHÉP BIỆN CHỨNG VÀ PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT

1 tiết

(Tiết 8)

2.1.1. Phép biện chứng và các hình thức cơ bản của phép biện chứng

2.1.1.1. Khái niệm biện chứng, phép biện chứng

      - Sự đối lập giữa hai quan điểm biện chứng và siêu hình trong việc nhận thức thế giới và cải tạo thế giới

     - Khái niệm phép biện chứng

Hiểu

Lên lớp

- Đọc GT tr.61 – 68.

- Đọc TLTK:

    + Số (3) tr.29 – 31;

    + Số (4) tr.212- 216;

    + Số (5) tr.51 – 54.

- Chuẩn bị những nội dung sau:

    + Phép biện chứng là gì?  Nêu các hình thức cơ bản của phép biện chứng.

    + So sánh phương pháp biện chứng với phương pháp siêu hình trong triết học.

    + Phép biện chứng duy vật là gì?

     + Phân biệt biện chứng khách quan và biện chứng chủ quan.

 2.1.1.2. Các hình thức cơ bản của phép biện chứng

     - Phép biện chứng chất phác thời cổ đại.

     - Phép biện chứng duy tâm cổ điển Đức

     - Phép biện chứng duy vật

2.1.2. Phép biện chứng duy vật

2.1.2.1. Khái niệm phép biện chứng duy vật

2.1.2.2. Những đặc trưng cơ bản và vai trò của phép biện chứng duy vật

Tự học có hướng dẫn

2.2. CÁC NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT

1 tiết

(Tiết 9)

- Đọc GT tr.69 – 76.

- Đọc TLTK:

   + Số (3) tr.31 – 35;

   + Số (4) tr.216- 232;

   + Số (5) tr.54 – 58.

- Chuẩn bị những nội dung sau:

   + Nêu nội dung cơ bản và ý nghĩa phương pháp luận của nguyên lý về mối liên hệ phổ biến.

   + Nêu nội dung cơ bản và ý nghĩa phương pháp luận của nguyên lý về sự phát triển.

   + Thế nào là quan điểm toàn diện, quan điểm phát triển và quan điểm lịch sử - cụ thể?

   + Đảng ta đã vận dụng quan điểm toàn diện trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay như thế nào?

+ Phân tích cơ sở triết học của chủ trương sau: “Tăng trưởng kinh tế gắn liền với bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước phát triển… Tăng trưởng kinh tế đi đôi với phát triển văn hóa giáo dục”.

2.2.1. Nguyên lý về mối liên hệ phổ biến

2.2.1.1. Khái niệm mối liên hệ, mối liên hệ phổ biến

2.2.1.2. Những tính chất của mối liên hệ

2.2.1.3. Ý nghĩa phương pháp luận

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

2.2.2. Nguyên lý về sự phát triển

 2.2.2.1. Khái niệm phát triển

 2.2.2.2. Tính chất của sự phát triển

 2.2.2.3. Ý nghĩa phương pháp luận

Hiểu

Vận dụng

2.3. CÁC CẶP PHẠM TRÙ CƠ BẢN CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT

- Đọc GT tr.76 – 88.

- Đọc TLTK:

   + Số (3) tr.37 – 54;

   + Số (4) tr.233- 298;

   + Số (5) tr.58 – 69.

- Chuẩn bị những nội dung sau:

   + Mối quan hệ biện chứng giữa cái riêng và cái chung. Ý nghĩa phương pháp luận.

  + Mối quan hệ của cặp phạm trù nguyên nhân và kết quả. Rút ra bài học trong hoạt động nhận thức và thực tiễn. Cho ví dụ minh họa.

   + Mối quan hệ biện chứng giữa tất nhiên và ngẫu nhiên. Ý nghĩa phương pháp luận.

    + Mối quan hệ biện chứng giữa nội dung và hình thức. Ý nghĩa phương pháp luận.

    + Mối quan hệ biện chứng giữa khả năng và hiện thực. Ý nghĩa phương pháp luận.

2.3.1. Cái riêng và cái chung

2.3.1.1. Phạm trù cái riêng. cái riêng

2.3.1.2. Quan hệ biện chứng giữa cái riêng và cái chung

2.3.1.3. Ý nghĩa phương pháp luận

2 tiết

(Tiết 10,11)

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

2.3.2. Nguyên nhân và kết quả

2.3.2.1. Phạm trù nguyên nhân, kết quả

2.3.2.2. Quan hệ biện chứng giữa nguyên nhân và kết quả

2.3.2.3. Ý nghĩa phương pháp luận

Hiểu

Vận dụng

2.3.3. Tất nhiên và ngẫu nhiên

2.3.3.1. Phạm trù tất nhiên và ngẫu nhiên

2.3.3.2. Quan hệ biện chứng giữa tất nhiên và ngẫu nhiên

2.3.3.3.Ý nghĩa phương pháp luận

Hiểu

Vận dụng

Hiểu

Vận dụng

SV tự học có hướng dẫn

2.3.4. Nội dung và hình thức

2.3.4.1. Phạm trù nội dung, hình thức

2.3.4.2. Mối quan hệ biện chứng giữa nội dung và hình thức

2.3.4.3. Ý nghĩa phương pháp luận

Lên lớp

2.3.5. Bản chất và hiện tượng

2.3.5.1. Phạm trù bản chất, hiện tượng

2.3.5.2. Quan hệ biện chứng giữa bản chất và hiện tượng

2.3.5.3. Ý nghĩa phương pháp luận

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

2.3.6. Khả năng và hiện thực

2.3.6.1. Phạm trù khả năng, hiện thực

2.3.6.2. Quan hệ biện chứng giữa khả năng và hiện thực

2.3.6.3. Ý nghĩa phương pháp luận

Hiểu

Vận dụng

SV tự học có hướng dẫn

2.4. CÁC QUY LUẬT CƠ BẢN CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT

.

- Đọc GT tr.88 - 105.

- Đọc TLTK:

   + Số (3) tr.55 – 65.

   + Số (4) tr.299 - 341;

   + Số (5) tr.69 – 78.

- Chuẩn bị những nội dung sau:

   + Thế nào là quan điểm “tả khuynh”, “hữu khuynh”? Muốn chống các hiện tượng này, chúng ta phải làm gì?

      + Nội dung quy luật lượng – chất. Vận dụng quy luật này trong quá trình học tập, rèn luyện ở trường.

     + Ví dụ về tính  hai mặt của sự vật, hiện tượng.

 + Ý nghĩa phương pháp luận của quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập.

+ Phân tích và chứng minh tính kế thừa trong quá trình phát triển của sự vật, hiện tượng.

     + Ý nghĩa phương pháp luận của quy luật phủ định của phủ định.

 2.4.1. Quy luật chuyển hóa từ những sự thay đổi về lượng thành những sự thay đổi về chất và ngược lại

2.4.1.1. Khái niệm chất, lượng

        - Khái niệm chất

        - Khái niệm lượng

2.4.1.2. Quan hệ biện chứng giữa chất và lượng

        - Tính thống nhất giữa chất và lượng trong một sự vật

        - Quá trình chuyển hóa từ những sự thay đổi về lượng thành những sự thay đổi về chất

        - Quá trình chuyển hóa từ những sự thay đổi về chất thành những sự thay đổi về lượng

 2.4.1.3. Ý nghĩa phương pháp luận

1 tiết

(Tiết 12)

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

2.4.2. Quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập

2.4.2.1. Khái niệm mâu thuẫn và các tính chất chung của mâu thuẫn

     - Khái niệm mâu thuẫn

     - Các tính chất chung của mâu thuẫn

2.4.2.2. Quá trình vận động của mâu thuẫn

     - Sự thống nhất, đấu tranh và chuyển hóa giữa các mặt đối

lập.

     - Vai trò của mâu thuẫn đối với quá trình vận động và phát triển của sự vật

2.4.2.3. Ý nghĩa phương pháp luận

1 tiết

(Tiết13)

Hiểu

Vận dụng

2.4.3. Quy luật phủ định của phủ định

2.4.3.1. Khái niệm phủ định, phủ định biện chứng

        - Khái niệm sự phủ định và sự phủ định biện chứng

        - Hai đặc trưng cơ bản của phủ định biện chứng

2.4.3.2. Phủ định của phủ định

      - Vai trò của phủ định biện chứng đối với các quá trình vận động, phát triển

     - Hình thức “phủ định của phủ định” của các quá trình vận động, phát triển

2.4.3.3. Ý nghĩa phương pháp luận

1 tiết

(Tiết 14)

Hiểu

Vận dụng

Kiểm tra thường xuyên

(GV có thể lựa chọn hình thức kiểm tra phù hợp: tự luận; trắc nghiệm; tự luận và trắc nghiệm; tinh thần, thái độ học tập, thảo luận trên lớp; hoạt động nhóm của SV ….)

1 tiết

(Tiết 15)

Củng cố lại kiến thức đã học

Do GV quy định

- Ôn tập lại các kiến thức đã học.

- Tham dự đầy đủ.

- Thực hiện nghiêm túc quy định của GV.

2.5. LÝ LUẬN NHẬN THỨC DUY VẬT BIỆN CHỨNG

1 tiết

(Tiết 16)

- Đọc GT tr.105-124.

- Đọc TLTK:

   + Số (4) tr.65 – 72;

   + Số (5) tr 342-395;

- Chuẩn bị những nội dung sau:

 + Nêu quan điểm mácxit về thực tiễn và vai trò của thực tiễn đối với nhận thức. Ý nghĩa phương pháp luận.

     + Phân tích luận điểm của V.I.Lênin: từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng và từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn – đó là con đường biện chứng của sự nhận thức chân lý, của sự nhận thức thực tại khách quan.

2.5.1. Thực tiễn, nhận thức và vai trò của thực tiễn với nhận thức

2.5.1.1. Thực tiễn và các hình thức cơ bản của thực tiễn

        - Khái niệm thực tiễn

        - Các hình thức cơ bản của thực tiễn

Hiểu

Biết

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

2.5.1.2. Nhận thức và các trình độ nhận thức

        - Khái niệm nhận thức

      - Các trình độ nhận thức

Lên lớp

SV tự học

2.5.1.3. Vai trò của thực tiễn đối với nhận thức

     - Thực tiễn là cơ sở và mục đích của nhận thức

     - Thực tiễn là động lực thúc đẩy quá trình vận động, phát triển của nhận thức

     - Thực tiễn là tiêu chuẩn kiểm nghiệm tính chân lý trong quá trình phát triển nhận thức

     - Tính thống nhất biện chứng giữa thực tiễn và nhận thức

    - Nguyên tắc thống nhất giữa thực tiễn và lý luận

    - Ý nghĩa phương pháp luận

Lên lớp

2.5.2. Con đường biện chứng của sự nhận thức chân lý

2.5.2.1. Quan điểm của V.I Lênin về con đường biện chứng của sự nhận thức chân lý

     - Giai đoạn từ nhận thức cảm tính đến nhận thức lý tính

     - Mối quan hệ giữa nhận thức cảm tính, nhận thức lý tính với thực tiễn

     - Ý nghĩa phương pháp luận

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

2.5.2.2. Chân lý và vai trò của chân lý với thực tiễn

     - Khái niệm chân lý

     - Các tính chất của chân lý: tính khách quan, tính tương đối, tính tuyệt đối và tính cụ thể

     - Vai trò của chân lý đối với thực tiễn

     - Ý nghĩa phương pháp luận

Biết

SV tự học

NỘI DUNG THẢO LUẬN CHƯƠNG 2

1. Đảng ta đã vận dụng quan điểm toàn diện trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay như thế nào?

2. Phân tích cơ sở triết học của chủ trương sau: “Tăng trưởng kinh tế gắn liền với bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước phát triển… Tăng trưởng kinh tế đi đôi với phát triển văn hóa giáo dục”.

3. Nêu bài học rút ra trong hoạt động nhận thức và thực tiễn khi nghiên cứu mối quan hệ của cặp phạm trù nguyên nhân và kết quả. Cho ví dụ minh họa.

4.  Liên hệ sự vận dụng quy luật chuyển hóa từ những sự thay đổi về lượng thành những sự thay đổi về chất và ngược lại trong quá trình học tập, rèn luyện của bản thân ở trường.

4 tiết

(Tiết 17,18, 19,20)

Vận dụng

Lên lớp

- SV tích cực  làm việc theo nhóm theo sự phân công của GV

- Trao đổi những nội dung chưa rõ ở chương 2.

Chương 3: CHỦ NGHĨA DUY VẬT LỊCH SỬ

3.1. VAI TRÒ CỦA SẢN XUẤT VẬT CHẤT VÀ QUY LUẬT QUAN HỆ SẢN XUẤT PHÙ HỢP VỚI TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT

3.1.1. Sản xuất vật chất và vai trò của nó       

3.1.1.1. Sản xuất vật chất và phương thức sản xuất

        - Khái niệm sản xuất vật chất và các nhân tố cơ bản của quá trình sản xuất vật chất

        - Khái niệm phương thức sản xuất

3.1.1.2. Vai trò của sản xuất vật chất và phương thức sản xuất đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội

     - Vai trò quyết định của sản xuất vật chất đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội

     - Vai trò quyết định của phương thức sản xuất đối với trình độ phát triển của nền sản xuất và quá trình biến đổi, phát triển của toàn bộ đời sống xã hội

     - Tính thống nhất và tính đa dạng của quá trình biến đổi, phát triển các phương thức sản xuất trong lịch sử

     - Ý nghĩa phương pháp luận

1 tiết

(Tiết 21)

Hiểu

Vận dụng

Tự học

- Đọc GT tr.126-136.

- Đọc TLTK:

   + Số (3) tr.73 – 79

   + Số (4) tr.430- 447;

   + Số (5) tr.97 – 102.

   - Chuẩn bị những nội dung sau:

   + Phương thức sản xuất là gì? Nêu vai trò của các yếu tố cấu thành phương thức sản xuất.

   + Nêu vai trò của sản xuất vật chất đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội. Ý nghĩa phương pháp luận.

    + Nêu vai trò của phương thức sản xuất đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội. Ý nghĩa phương pháp luận.

+ Mối quan hệ biện chứng giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất.

  + Đảng ta đã vận dụng quy luật “quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất” trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay như thế nào?

   + Mối quan hệ giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất. Đảng ta vận dụng quy luật này như thế nào trong chiến lược phát triến nền kinh tế của đất nước hiện nay?

3.1.2. Quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

 3.1.2.1. Khái niệm lực lượng sản xuất, quan hệ sản xuất

     - Lực lượng sản xuất và các yếu tố cơ bản cấu thành lực lượng sản xuất

     - Quan hệ sản xuất và ba mặt của quan hệ sản xuất

3.1.2.2. Mối quan hệ biện chứng giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất

     - Tính thống nhất giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất

     - Vai trò quyết định của lực lượng sản xuất đối với quan hệ sản xuất

     - Vai trò tác động trở lại của quan hệ sản xuất đối với lực lượng sản xuất

     - Sự vận động của mâu thuẫn biện chứng giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất với tư cách là nguồn gốc và động lực cơ bản của sự vận động, phát triển các phương thức sản xuất

     - Ý nghĩa phương pháp luận

3.2. BIỆN CHỨNG CỦA CƠ SỞ HẠ TẦNG VÀ KIẾN TRÚC THƯỢNG TẦNG     

1 tiết

(Tiết 22)

- Đọc GT tr.136-141.

- Đọc TLTK:

  + Số (3) tr.79 – 82.

  + Số (4) tr.447- 456;

  + Số (5) tr.102 – 105.

  - Chuẩn bị những nội dung sau:

  + Cơ sở hạ tầng là gì?

  + Kiến trúc thượng tầng là gì?

  + Nêu mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng. Ý nghĩa phương pháp luận trong sự nghiệp đổi mới ở nước ta hiện nay.

3.2.1. Khái niệm cơ sở hạ tầng, kiến trúc thượng tầng

Lên lớp

3.2.1.1. Khái niệm cơ sở hạ tầng

     - Khái niệm cơ sở hạ tầng

     - Kết cấu của cơ sở hạ tầng

Hiểu

3.2.1.2. Khái niệm kiến trúc thượng tầng

     - Khái niệm kiến trúc thượng tầng

     - Các yếu tố cơ bản hợp thành kiến trúc thượng tầng của xã hội

     - Nhà nước – bộ máy tổ chức quyền lực đặc biệt của xã hội có đối kháng giai cấp

Hiểu

3.2.2. Quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng

3.2.2.1. Vai trò quyết định của cơ sở hạ tầng đối với kiến trúc thượng tầng

     - Cơ sở hạ tầng quyết định nội dung và tính chất của kiến trúc thượng tầng; nội dung và tính chất của kiến trúc thượng tầng là sự phản ánh đối với cơ sở hạ tầng

     - Cơ sở hạ tầng quyết định sự biến đổi của kiến trúc thượng tầng; sự biến đổi của kiến trúc thượng tầng là sự phản ánh đối với sự biến đổi của cơ sở hạ tầng

Hiểu

3.2.2.2. Sự tác động trở lại của kiến trúc thượng tầng đối với cơ sở hạ tầng

     - Vai trò của kiến trúc thượng tầng đối với cơ sở hạ tầng

     - Vai trò đặc biệt quan trọng của nhà nước đối với cơ sở hạ tầng

     - Hai xu hướng tác động của kiến trúc thượng tầng đối với cơ sở hạ tầng

     - Ý nghĩa phương pháp luận

Hiểu

Vận dụng

3.3. TỒN TẠI XÃ HỘI QUYẾT ĐỊNH Ý THỨC XÃ HỘI VÀ TÍNH ĐỘC LẬP TƯƠNG ĐỐI CỦA Ý THỨC XÃ HỘI

1 tiết

(Tiết 23)

- Đọc GT tr.142-152.

- Đọc TLTK:

  + Số (4) tr.82 – 85;

  + Số (5) tr.105 – 109.

- Chuẩn bị nội dung sau:

   + Nêu khái niệm tồn tại xã hội và vai trò của tồn tại xã hội đối với ý thức xã hội. Ý nghĩa phương pháp luận.

+ Chứng minh luận điểm: Suy cho cùng, ý thức xã hội chịu sự quyết định của tồn tại xã hội.

  + Quan điểm duy vật lịch sử về mối quan hệ giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hội.

+ Hãy chỉ ra những thuận lợi và khó khăn chủ yếu trong việc cải tạo, xây dựng và phát triển đời sống tinh thần của nhân dân ta hiện nay.

3.3.1. Tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội

3.3.1.1. Khái niệm tồn tại xã hội, ý thức xã hội

       - Khái niệm tồn tại xã hội và các nhân tố cơ bản cấu thành tồn tại xã hội

       - Khái niệm ý thức xã hội và cấu trúc của ý thức xã hội (tâm lý xã hội và hệ tư tưởng xã hội; các hình thái ý thức xã hội).

3.3.1.2. Vai trò quyết định của tồn tại xã hội đối với ý thức xã hội

        - Tồn tại xã hội quyết định nội dung của ý thức xã hội; nội dung của ý thức xã hội là sự phản ánh đối với tồn tại xã hội

        - Tồn tại xã hội quyết định sự biến đổi của ý thức xã hội; sự biến đổi của ý thức xã hội là sự phản ánh đối với sự biến đổi của tồn tại xã hội.

Hiểu

Lên lớp

3.3.2. Tính độc lập tương đối của ý thức xã hội

        - Nội dung tính độc lập tương đối của ý thức xã hội

        - Ý nghĩa phương pháp luận

Hiểu

Vận dụng

3.4. PHẠM TRÙ HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ QUÁ TRÌNH LỊCH SỬ -TỰ NHIÊN CỦA SỰ PHÁT TRIỂN CÁC HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI

1 tiết

(Tiết 24)

- Đọc GT tr.152- 158.

- Đọc TLTK:

   + Số (3) tr.85 – 88.

   + Số (4) tr.456- 468;

   + Số (5) tr.109 – 111;

- Chuẩn bị nội dung sau:

    Vì sao nói sự phát triển của những hình thái kinh tế - xã hội là một quá trình lịch sử - tự nhiên?

3.4.1. Phạm trù hình thái kinh tế - xã hội

        - Khái niệm hình thái kinh tế - xã hội

        - Kết cấu của hình thái kinh tế - xã hội

Hiểu

Lên lớp

3.4.2. Quá trình lịch sử - tự nhiên của sự phát triển các hình thái kinh tế - xã hội

        - Tính lịch sử - tự nhiên của sự phát triển các hình thái kinh tế-xã hội

        - Vai trò của nhân tố chủ quan đối với tiến trình lịch sử

        - Sự thống nhất biện chứng giữa nhân tố khách quan và nhân tố chủ quan đối với sự vận động, phát triển của xã hội

Hiểu

Biết

Lên lớp

SV tự học

3.4.3. Giá trị khoa học của lý luận hình thái kinh tế - xã hội

Biết

SV tự học

Thi giữa học phần

(Trắc nghiệm, Bộ môn ra đề)

1 tiết

(Tiết 25)

Củng cố lại kiến thức đã học

Lên lớp

- Ôn tập lại kiến thức đã học.

- Tham dự đầy đủ

- Thực hiện nghiêm túc quy định của GV

3.5. VAI TRÒ CỦA ĐẤU TRANH GIAI CẤP VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI ĐỐI VỚI SỰ VẬN ĐỘNG, PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI CÓ ĐỐI KHÁNG GIAI CẤP

1 tiết

(Tiết 26)

- Đọc GT tr.158-169.

- Đọc TLTK:

      + Số (3) tr.88 – 93.

      + Số (4) tr.469 -5 20;

   + Số (5) tr.111 – 117;

- Chuẩn bị những nội dung sau:

    + Nêu quan niệm của triết học mácxit về giai cấp. Ý nghĩa phương pháp luận.

    + Đấu tranh giai cấp là gì? Vì sao đấu tranh giai cấp là động lực phát triển của xã hội có giai cấp?

 + Nêu vai trò của cách mạng xã hội đối với sự phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp.

3.5.1. Giai cấp và vai trò của đấu tranh giai cấp đối với sự phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp

3.5.1.1. Khái niệm giai cấp

     - Khái niệm giai cấp

     - Khái niệm tầng lớp xã hội

3.5.1.2. Nguồn gốc giai cấp

     - Nguồn gốc trực tiếp

     - Nguồn gốc sâu xa

3.5.1.3. Vai trò của đấu tranh giai cấp đối với sự vận động, phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp

     - Đấu tranh giai cấp và các hình thức đấu tranh giai cấp.

     - Nhà nước – công cụ chuyên chính giai cấp

     - Vai trò của đấu tranh giai cấp với tư cách là phương thức và một trong những động lực cơ bản, trực tiếp của sự phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp

     - Ý nghĩa phương pháp luận

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

3.5.2. Cách mạng xã hội và vai trò của nó đối với sự phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp

3.5.2.1. Khái niệm cách mạng xã hội và nguyên nhân của nó

     - Khái niệm cách mạng xã hội, cải cách xã hội, đảo chính

     - Nguyên nhân của cách mạng xã hội

3.5.2.2. Vai trò của cách mạng xã hội đối với sự  phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp

      - Cách mạng xã hội là phương thức của sự vận động, phát triển xã hội có đối kháng giai cấp

      - Cách mạng xã hội là động lực của sự vận động, phát triển xã hội nhằm thay đổi chế độ xã hội đã lỗi thời chuyển lên chế độ xã hội mới cao hơn

     - Ý nghĩa phương pháp luận.

Hiểu

Vận dụng

3.6. QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA DUY VẬT LỊCH SỬ VỀ CON NGƯỜI VÀ VAI TRÒ SÁNG TẠO LỊCH SỬ CỦA QUẦN CHÚNG NHÂN DÂN

1 tiết

(Tiết 27)

- Đọc GT tr.169- 184.

- Đọc TLTK:

   + Số (3) tr.94 – 98

   + Số (4) tr.603- 630;

   + Số (5) tr.117 – 123;

- Chuẩn bị nội dung sau:

   Nêu quan điểm của triết học mácxit về con người và bản chất con người.

3.6.1. Con người và bản chất của con người

3.6.1.1. Khái niệm con người

     -  Nguồn gốc tự nhiên và nguồn gốc xã hội của con người

     - Sự thống nhất biện chứng giữa hai mặt tự nhiên và xã hội trong hoạt động hiện thực của con người

3.6.1.2. Bản chất của con người

     - Luận điểm của C.Mác về bản chất con người

     - Năng lực sáng tạo lịch sử của con người và các điều kiện phát huy năng lực sáng tạo của con người

     - Giải phóng con người – giải phóng động lực cơ bản của sự phát triển xã hội

Hiểu

Lên lớp

3.6.2. Khái niệm quần chúng nhân dân và vai trò sáng tạo lịch sử của quần chúng nhân dân và cá nhân

3.6.2.1. Khái niệm quần chúng nhân dân

3.6.2.2. Vai trò sáng tạo lịch sử của quần chúng nhân dân và vai trò của cá nhân trong lịch sử

        - Quần chúng nhân dân là chủ thể sáng tạo lịch sử và là lực lượng quyết định sự phát triển lịch sử

        - Vai trò của cá nhân, vĩ nhân đối với sự phát triển của lịch sử

        - Ý nghĩa phương pháp luận

Hiểu

Vận dụng

NỘI DUNG THẢO LUẬN CHƯƠNG 3

 1. Đảng ta vận dụng quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất trong chiến lược phát triến nền kinh tế của đất nước hiện nay như thế nào?

2. Hãy chỉ ra một số thuận lợi và khó khăn chủ yếu trong việc cải tạo, xây dựng và phát triển đời sống tinh thần của nhân dân ta hiện nay.

3. Đảng ta vận dụng quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về vai trò của quần chúng nhân dân trong công cuộc đổi mới như thế nào?

3 tiết

(Tiết 28, 29,30)

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

- SV tích cực  làm việc theo nhóm dưới sự phân công của GV

- Trao đổi những nội dung chưa rõ ở chương 3.

Chương

Nội dung chi tiết

Số tiết (giờ)

Mục tiêu cụ thể[†]

Hình thức
dạy-học

Nhiệm vụ
sinh viên

Phần thứ II

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN

VỀ PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT TƯ BẢN CHỦ NGHĨA (25 tiết)

Mở đầu:  Vị trí học thuyết kinh tế của Mác trong Chủ nghĩa Mác

Học thuyết kinh tế là “nội dung chủ yếu của chủ nghĩa Mác”, trong đó bao gồm những quy luật kinh tế chi phối sự vận động của xã hội tư bản. Trọng tâm của học thuyết kinh tế là Học thuyết Giá trị và Học thuyết Giá trị thặng dư. Nội dung các học thuyết nầy bao quát những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê nin về phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa.

Chương 4

HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ

(6 tiết: Lý thuyết - 4 tiết; thảo luận - 2 tiết)

4.1. ĐIỀU KIỆN RA ĐỜI, ĐẶC TRƯNG VÀ ƯU THẾ CỦA SẢN XUẤT HÀNG HÓA

  1 tiết (tiết 1)

- Đọc Giáo trình (tr.185 – tr.189) và chuẩn bị các nội dung sau:

1. Điều kiện ra đời và tồn tại của sản xuất hàng hóa

2. So sánh sản xuất hàng hóa và sản xuất tự cung tự cấp.

3. Sự cần thiết phải đẩy mạnh sản xuất hàng hóa ở nước ta.

4.1.1. Điều kiện ra đời và tồn tại của sản xuất hàng hóa

4.1.1.1. Phân công lao động xã hội

4.1.1.2. Sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế của những người sản xuất

     Biết

Lên lớp

4.1.2. Đặc trưng và ưu thế của sản xuất hàng hóa

4.1.2.1. Đặc trưng của sản xuất hàng hóa

4.1.2.2. Ưu thế của sản xuất hàng hóa

Hiểu

Giảng viên giới thiệu, sinh viên tự nghiên cứu

4.2. HÀNG HÓA

2 tiết (tiết 2, tiết 3)

- Đọc Giáo trình (tr.189 – tr.202)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.112 – tr.116)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Phân biệt hàng hóa với sản phẩm.

2. Phân biệt hai thuộc tính của hàng hóa và mối quan hệ giữa hai thuộc tính

2. Vì sao nói giá trị biểu hiện quan hệ sản xuất xã hội?

3. Tính hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa và mối quan hệ giữa chúng.

4. Đề xuất những giải pháp để phát triển sản xuất hàng hóa ở nước ta hiện nay.

5. Cách tính lượng giá trị của hàng hóa và các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị của hàng hóa.

6. Mối quan hệ giữa lượng giá trị hàng hóa và năng suất lao động.

4.2.1. Hàng hóa và hai thuộc tính hàng hóa.

4.2.1.1. Khái niệm hàng hoá

4.2.1.1. Hai thuộc tính của hàng hoá

- Giá trị sử dụng của hàng hoá

- Giá trị của hàng hóa

 -  Mối quan hệ giữa hai thuộc tính của hàng hóa

Hiểu và

Vận dụng

Lên lớp

4.2.2. Tính hai mặt của lao động sản xuất      

           hàng   hóa.

4.2.2.1. Lao động cụ thể

4.2.2.2. Lao động trừu tượng

Hiểu

Lên lớp

4.2.3. Lượng giá trị của hàng hóa và các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị hàng hóa.

4.2.3.1. Thước đo lượng giá trị hàng hoá

 - Thời gian lao động cá biệt

 - Thời gian lao động xã hội cần thiết

4.2.3.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị hàng hóa.

- Năng suất lao động, cường độ lao động

- Mức độ phức tạp của lao động

 4.2.3.3. Các yếu tố cấu thành giá trị hàng hoá

Hiểu và

Vận dụng

  Lên lớp

Lên lớp

   Tự học có hướng dẫn

4.3. TIỀN TỆ

1 tiết (tiết 4)

- Đọc Giáo trình (tr.202 – tr.213)

-  Đọc TLTK số 4 (tr.116 – tr.119)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Lịch sử ra đời và phát triển của các hình thái giá trị.

2. Bản chất của tiền tệ. Vì sao tiền tệ là một hàng hóa đặc biệt?

3. Các chức năng của tiền tệ

4. Nội dung của quy luật lưu thông tiền tệ. Ý nghĩa thực tiễn của việc nghiên cứu quy luật này.

4.3.1. Lịch sử ra đời và bản chất của tiền tệ

4.3.1.1. Sự phát triển các hình thái giá trị.

- Hình thái giá trị giản đơn hay ngẫu nhiên

- Hình thái giá trị đầy đủ hay mở rộng

- Hình thái chung của giá trị

- Hình thái tiền tệ

4.3.1.2. Bản chất của tiền tệ.

Biết

     Hiểu

Tự học

   Lên lớp

4.3.2. Chức năng của tiền tệ và quy luật lưu thông tiền tệ

4.3.2.1. Các chức năng của tiền tệ

- Thước đo giá trị

- Phương tiện lưu thông

- Phương tiện cất trữ

- Phương tiện thanh toán

- Tiền tệ thế giới

4.3.2.2. Quy luật lưu thông tiền tệ và vấn đề lạm phát

- Quy luật lưu thông tiền tệ

- Lạm phát

Biết

    Hiểu

Vận dụng

Giảng viên giới thiệu, sinh viên tự nghiên cứu

4.4. QUY LUẬT GIÁ TRỊ

- Đọc Giáo trình (tr.214 – tr.217)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Nội dung, yêu cầu và tác động của quy luật giá trị.

2. Vận dụng quy luật giá trị trong sản xuất và lưu thông hàng hóa ở nước ta hiện nay

3. Ý nghĩa của việc nghiên cứu quy luật này đối với nền kinh tế nước ta trước và sau khi đổi mới.

4.4.1. Nội dung và yêu cầu của quy luật

giá trị.

- Yêu cầu đối với sản xuất

- Yêu cầu đối với lưu thông

   Hiểu

    Biết

    và

Vận dụng

Lên lớp

4.4.2. Tác động của qui luật giá trị 

- Điều tiết sản xuất và lưu thông hàng hoá

- Kích thích cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất, tăng năng suất lao động.

- Thực hiện sự lựa chọn tự nhiên và phân hóa những người sản xuất hàng hóa thành người giàu, người nghèo.

NỘI DUNG ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN

1. Từ lý luận về tính chất hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa, anh (chị) hãy đề xuất giải pháp nhằm đẩy mạnh sản xuất hàng hóa ở nước ta hiện nay.

2. Để có thể chiến thắng trong cạnh tranh và hội nhập quốc tế, anh (chị) hãy đề xuất giải pháp có tác động tích cực đến lượng giá trị hàng hóa ở nước ta hiện nay.

3. Sự tác động của quy luật giá trị đối với sản xuất và lưu thông hàng hóa ở nước ta trong những năm gần đây. Đề xuất những giải pháp nhằm vận dụng có hiệu quả quy luật giá trị đối với sản xuất hàng hóa ở nước ta.

1 tiết (tiết 5, 6)

Hiểu

Lên lớp

- Chuẩn bị các nội dung thảo luận.

- Tham gia thảo luận nhóm

- Trao đổi với GV những kiến thức chưa hiểu ở chương 4.

Chương 5  

HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

(12 tiết: Lý thuyết - 10; thảo luận - 2 tiết)

5.1.  SỰ CHUYỂN HÓA CỦA TIỀN

THÀNH TƯ BẢN

2 tiết (tiết 7, tiết 8)

- Đọc Giáo trình (tr.219 – tr.229)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.122 – tr.126)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Tìm sự giống nhau và khác nhau giữa công thức lưu thông của tư bản và công thức lưu thông hàng hóa giản đơn. Rút ra kết luận.

2. Tìm mâu thuẫn trong công thức chung của tư bản.

3. Phân biệt lao động với sức lao động. Điều kiện để sức lao động trở thành hàng hóa.

4. Từ điều kiện để sức lao động trở thành hàng hóa, đề xuất giải pháp phát triển sản xuất hàng hóa ở nước ta.

5. Vì sao sức lao động được xem là một hàng hóa đặc biệt ?

6. So sánh hai thuộc tính của hàng hóa sức lao động và hàng hóa thông thường.

5.1.1. Công thức chung của tư bản

- Sự vận động của đồng tiền thông thường và đồng tiền là tư bản

- So sánh công thức lưu thông hàng hoá giản đơn và công thức lưu thông của tư bản

+ Giống nhau

+ Khác nhau

*Khác nhau về biểu hiện bên ngoài

*Khác nhau về bản chất bên trong

- Kết luận

Hiểu

Lên lớp

5.1.2. Mâu thuẫn của công thức chung của  tư bản

- Trường hợp trao đổi ngang giá

- Trường hợp trao đổi không ngang giá

Hiểu

Lên lớp

5.1.3. Hàng hóa sức lao động.

5.1.3.1. Sức lao động và điều kiện để sức lao động trở thành hàng hóa

- Sức lao động

- Điều kiện để sức lao động trở thành hàng hóa 

Hiểu

Lên lớp

5.1.3.2. Hai thuộc tính của hàng hóa sức lao động.

- Giá trị

- Giá trị sử dụng

2 tiết (tiết 9, tiết 10)

Hiểu

Lên lớp

5.2. QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT RA GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

- Đọc Giáo trình (tr.229 – tr.246)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.127 – tr.133)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Tại sao nói quá trình sản xuất TBCN là sự thống nhất giữa quá trình sản xuất ra giá trị sử dụng và quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư? Cho ví dụ về quá trình sản xuất giá trị thặng dư.

2. Bản chất của tư bản.

3. Sự khác nhau giữa tư bản bất biến và tư bản khả biến. Căn cứ và ý nghĩa của sự phân chia tư bản bất biến và tư bản khả biến.

4. Mối quan hệ giữa tỷ suất giá trị thặng dư và khối lượng giá trị thặng dư.

5. So sánh phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tương đối và sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối.

6. Nội dung, yêu cầu quy luật giá trị thặng dư

5.2.1. Sự thống nhất giữa quá trình sản xuất ra giá trị sử dụng và quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư.

Hiểu

Lên lớp

5.2.2. Bản chất của tư bản. Sự phân chia tư bản thành tư bản bất biến, tư bản khả biến.

5.2.2.1. Bản chất của tư bản

5.2.2.2. Tư bản bất biến và tư bản khả biến.

- Tư bản bất biến

- Tư bản khả biến

Hiểu

Lên lớp

5.2.3. Tỷ suất giá trị thặng dư và khối lượng giá trị thặng dư.

5.2.5.1. Tỷ suất giá trị thặng dư.

5.2.5.2. Khối lượng giá trị thặng dư

Hiểu

Lên lớp

5.2.4. Hai phương pháp sản xuất giá trị  thặng dư và giá trị thặng dư siêu ngạch

5.2.4.1. Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối

5.2.4.2. Phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tương đối

5.2.4.3. Giá trị thặng dư siêu ngạch

1 tiết (tiết 11)

Hiểu

Lên lớp

5.2.5. Sản xuất giá trị thặng dư - qui luật kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản.

Hiểu

Lên lớp

5.3. TIỀN CÔNG TRONG CHỦ NGHĨA TƯ BẢN

2 tiết  (tiết 12, tiết 13)

- Đọc Giáo trình  (tr.247 - tr.251)

- Đọc TLTK số 4 (tr.139 – tr.141)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Bản chất của tiền công trong CNTB

2. Các hình thức tiền công và mối quan hệ giữa tiền công danh nghĩa và tiền công thực tế.

5.3.1. Bản chất kinh tế của tiền công.

Hiểu

Lên lớp

5.3.2. Hai hình thức cơ bản của tiền công trong chủ nghĩa tư bản

- Tiền công tính theo thời gian

- Tiền công tính theo sản phẩm

Biết

Tự học

5.3.3. Tiền công danh nghĩa và tiền công thực tế

- Tiền công tính danh nghĩa

- Tiền công tính theo thực tế

Hiểu

Tự học có hướng dẫn

5.4. SỰ CHUYỂN HÓA GIÁ TRỊ THẶNG DƯ THÀNH TƯ BẢN – TÍCH LŨY

      TƯ BẢN

- Đọc Giáo trình (tr.252 - tr.259)

- Đọc TLTK số 4 (tr.135 – tr.139)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Thực chất, động cơ và các nhân tố quyết định quy mô tích lũy tư bản. Tìm ý nghĩa lý luận và thực tiễn

2. Mối quan hệ giữa tích lũy, tích tụ với tập trung tư bản. Tìm ý nghĩa lý luận và thực tiễn

3. Thế nào là cấu tạo hữu cơ của tư bản? Tìm ý nghĩa đối với việc cơ cấu lại nền kinh tế nước ta hiện nay.

5.4.1. Thực chất và động cơ của tích lũy

tư bản.

Hiểu

Tự học có hướng dẫn

5.4.2. Tích tụ và tập trung tư bản

- Tích tụ tư bản

- Tập trung tư bản

- Điểm giống nhau và khác nhau giữa tích tụ  tư bản và tập trung tư bản

Hiểu

Tự học có hướng dẫn

5.4.3. Cấu tạo hữu cơ của tư bản

- Cấu tạo kỹ thuật

- Cấu tạo giá trị

- Cấu tạo hữu cơ

Hiểu

Lên lớp

5.5. QUÁ TRÌNH LƯU THÔNG CỦA TƯ BẢN VÀ GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

- Đọc Giáo trình  (tr.260 - tr.279)

- Đọc TLTK số 4 (tr.141 – tr.149)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Thế nào là tuần hoàn của tư bản?

2. Chu chuyển của tư bản là gì? Những biện pháp làm tăng tốc độ chu chuyển tư bản.

3. Tư bản cố định và tư bản lưu động là gì? Căn cứ và ý nghĩa của sự phân chia này.

4. Tư bản xã hội là gì?

5. Điều kiện thực hiện sản phẩm xã hội trong tái sản xuất giản đơn và tái sản xuất mở rộng tư bản xã hội.

6. Bản chất và nguyên nhân của khủng hoảng kinh tế trong chủ nghĩa tư bản.

5.5.1. Tuần hoàn và chu chuyển của tư bản.

5.5.1.1. Tuần hoàn của tư bản

5.5.1.2. Chu chuyển của tư bản

5.5.1.3. Tư bản cố định và tư bản lưu động

Hiểu

Tự học có hướng dẫn

5.5.2. Tái sản xuất và lưu thông của tư bản   xã hội

5.5.2.1. Một số khái niệm cơ bản của tái sản xuất tư bản xã hội

5.5.2.2. Điều kiện thực hiện sản phẩm xã hội trong tái sản xuất giản đơn và tái sản xuất mở rộng tư bản xã hội

5.5.2.3. Sự phát triển của V.I.Lênin đối với lý luận tái sản xuất tư bản xã hội của C.Mác

1 tiết (tiết 14)

Hiểu

Tự học

Lên lớp

Tự học

5.5.3. Khủng hoảng kinh tế trong chủ nghĩa tư bản

5.5.3.1. Bản chất và nguyên nhân của khủng hoảng kinh tế trong chủ nghĩa tư bản

5.5.3.2. Tính chu kỳ của khủng hoảng kinh tế trong chủ nghĩa tư bản

Biết

Tự học

5.6. CÁC HÌNH THÁI TƯ BẢN VÀ CÁC HÌNH THỨC BIỂU HIỆN CỦA GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

- Đọc Giáo trình  (tr.280 - tr.321)

- Đọc TLTK số 4 (tr.149 – tr.159)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Phân biệt chi phí sản xuất tư bản và chi phí thực tế.

2. Sự khác nhau giữa lợi nhuận và giá trị thặng dư.

3. Sự khác nhau giữa tỷ suất lợi nhuận và tỷ suất giá trị thặng dư.

4. Những nhân tố ảnh hưởng đến tỷ suất lợi nhuận.

5. Sự hình thành tỷ suất lợi nhuận và giá cả sản xuất. Ý nghĩa việc nghiên cứu.

6. Sự hình thành lợi nhuận thương nghiệp TBCN.

7. Phân biệt tư bản ngân hàng và tư bản cho vay.

8. Bản chất của địa tô tư bản

   chủ nghĩa.

9. So sánh địa tô tuyệt đối và địa tô chênh lệch.

5.6.1. Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa, lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận

5.6.1.1. Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa

5.6.1.2. Lợi nhuận

5.6.1.3. Tỷ suất lợi nhuận

5.6.1.4. Những nhân tố ảnh hưởng đến tỷ suất lợi  nhuận

    Hiểu

  Lên lớp

5.6.2. Lợi nhuận bình quân và giá cả

sản xuất

5.6.2.1. Cạnh tranh trong nội bộ ngành và sự hình thành giá trị thị trường.

5.6.2.2. Cạnh tranh giữa các ngành và sự hình thành lợi nhuận bình quân.

5.6.2.3. Sự chuyển hoá của giá trị hàng hóa thành giá cả sản xuất.

1 tiết (tiết 15)

   Hiểu

Lên lớp

Tự học có hướng dẫn

5.6.3. Sự phân chia giá trị thặng dư giữa các giai cấp bóc lột trong chủ nghĩa tư bản

5.6.3.1. Tư bản thương nghiệp và lợi nhuận thương nghiệp

- Tư bản thương nghiệp

- Lợi nhuận thương nghiệp

5.6.3.2. Tư bản cho vay và lợi tức cho vay.

- Tư bản cho vay

- Lợi tức và tỷ suất lợi tức

Hiểu

Lên lớp

Tự học

Lên lớp

Tự học có hướng dẫn

Lên lớp

Tự học có hướng dẫn

5.6.3.3. Quan hệ tín dụng tư bản chủ nghĩa

- Ngân hàng và lợi nhuận ngân hàng

- Quan hệ tín dụng tư bản chủ nghĩa.

- Ngân hàng và lợi nhuận ngân hàng

5.6.3.4. Công ty cổ phần, tư bản giả và thị trường chứng khoán.

- Công ty cổ phần

- Tư bản giả

- Thị trường chứng khoán

5.6.3.5. Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa   trong nông nghiệp và địa tô tư bản chủ nghĩa.

- Sự hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ  nghĩa trong nông nghiệp.

- Bản chất địa tô tư bản chủ nghĩa

- Các hình thức địa tô tư bản chủ nghĩa

- Giá cả ruộng đất

1 tiết (tiết 16)

Biết

Hiểu

     NỘI DUNG ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN

1. Nghiên cứu phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tương đối có ý nghĩa gì đối với bản thân bạn và đối với nền kinh tế nước ta? Hãy đề xuất giải pháp nhằm làm tăng năng suất lao động xã hội ở nước ta hiện nay.

2. Tác động của 2 phương pháp sản xuất giá trị thặng dư với nền kinh tế nước ta. Quan điểm của bản thân về vấn đề này.

3. Vì sao sản xuất giá trị thặng dư là quy luật kinh tế tuyệt đối của chủ nghĩa tư bản? Nghiên cứu vấn đề này có ý nghĩa gì đối với quá trình xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta?

2 tiết

(tiết 17, 18)

Hiểu

Lên lớp

- Chuẩn bị các nội dung thảo luận.

- Tham gia thảo luận nhóm

- Trao đổi với GV những kiến thức chưa hiểu ở chương 5.

Kiểm tra thường xuyên 1

(Tự luận hoặc trắc nghiệm, vấn đáp, nhận thức, thái độ tham gia thảo luận, chuyên cần,…)

1 tiết

(tiết 19)

Củng cố kiến thức đã học

Do GV quy định hình thức kiểm tra

- Ôn tập kiến thức chương 4 và chương 5.

- Tham gia kiểm tra đầy đủ, đúng quy định.

Chương 6 HỌC THUYẾT VỀ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN

VÀ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC

(5 tiết: Lý thuyết - 4 tiết; thảo luận - 1 tiết)

6.1. CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN

1 tiết (tiết 20)

- Đọc Giáo trình (tr.313 - tr.326)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Những nguyên nhân hình thành chủ nghĩa tư bản độc quyền.

2. Các đặc điểm kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản độc quyền

3. Biểu hiện hoạt động của qui luật giá trị và quy luật giá trị thặng dư trong giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền

6.1.1. Những nguyên nhân chuyển từ chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh sang chủ nghĩa tư bản độc quyền

Hiểu

Tự học có hướng dẫn

6.1.2. Đặc điểm kinh tế cơ bản của chủ nghiã tư bản độc quyền

6.1.2.1. Sự tập trung sản xuất và các tổ chức độc quyền

6.1.2.2.Tư bản tài chính và bọn đầu sỏ tài chính

6.1.2.3 Xuất khẩu tư bản

6.1.2. 4. Sự phân chia thế giới về kinh tế giữa các tổ chức độc quyền

6.1.2.5. Sự phân chia thế giới về lãnh thổ giữa các cường quốc đế quốc

    Biết

Lên lớp

6.1.3. Sự hoạt động của qui luật giá trị và qui luật giá trị thặng dư trong giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền

6.1.3.1. Quan hệ giữa độc quyền và cạnh tranh trong giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền

6.1.3.2. Biểu hiện hoạt động của qui luật giá trị và quy luật giá trị thặng dư trong giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền

    Hiểu

Tự học có hướng dẫn

6.2. CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC

  1 tiết (tiết 21)

- Đọc Giáo trình (tr.326 – tr.334)

- Đọc TLTK số 4 (tr.162 – tr.175)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Nguyên nhân hình thành của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước.

2. Bản chất của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước.

3. Những biểu hiện chủ yếu của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước.

6.2.1. Nguyên nhân hình thành và bản chất của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước

6.2.1.1. Nguyên nhân hình thành của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước

6.2.1.2. Bản chất của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước

Biết

Hiểu

Tự học có hướng dẫn

6.2.2. Những biểu hiện chủ yếu của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước

6.2.2.1. Sự kết hợp về nhân sự giữa các tổ chức độc quyền và nhà nước

6.2.2.2. Sự hình thành và phát triển của sở hữu tư bản độc quyền nhà nước

6.2.2.3. Sự điều tiết kinh tế của nhà nước tư sản

Lên lớp

6.3. CHỦ NGHĨA TƯ BẢN NGÀY NAY VÀ NHỮNG BIỂU HIỆN MỚI CỦA NÓ

1 tiết (tiết 22)

- Đọc Giáo trình (tr.334 – t r.348),

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Những biểu hiện mới trong năm đặc điểm của chủ nghĩa tư bản độc quyền

2. Những biểu hiện mới trong cơ chế điều tiết kinh tế của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước.

3. Những nét mới trong sự phát triển của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước.

6.3.1. Những biểu hiện mới trong năm đặc điểm của chủ nghĩa tư bản độc quyền

6.3.1.1. Tập trung sản xuất và hình thức độc quyền mới: sự xuất hiện bên cạnh sự phát triển của các xí nghiệp vừa và nhỏ

6.3.1.2. Sự thay đổi trong các hình thức tổ chức và cơ chế thống trị của tư bản tài chính

6.3.1.3. Xuất khẩu tư bản vẫn là cơ sở của độc quyền quốc tế sau chiến tranh, nhưng quy mô, chiều hướng và kết cấu của việc xuất khẩu tư bản đã có bước phát triển mới

6.3.1.4. Sự phân chia thế giới giữa các liên minh của chủ nghĩa tư bản: xu hướng quốc tế hoá, toàn cầu hoá ngày càng tăng bên cạnh xu hướng khu vực hoá nền kinh tế

6.3.1.5. Sự phân chia thế giới giữa các cường quốc vẫn tiếp tục dưới những hình thức cạnh tranh và thống trị mới

Hiểu

Lên lớp

6.3.2. Những biểu hiện mới trong cơ chế điều tiết kinh tế của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước

Hiểu

Tự học có hướng dẫn

6.3.3. Những nét mới trong sự phát triển của chủ nghĩa tư bản hiện đại

6.3.3.1. Sự phát triển nhảy vọt về lực lượng sản xuất

6.3.3.2. Nền kinh tế đang có xu hướng chuyển từ kinh tế công nghiệp sang kinh tế tri thức

6.3.3.3. Sự điều chỉnh về quan hệ sản xuất và quan hệ giai cấp

6.3.3.4. Thể chế quản lý kinh doanh trong nội bộ doanh nghiệp có những biến đổi lớn

6.3.3.5. Điều tiết vĩ mô của nhà nước ngày càng được tăng cường

6.3.3.6. Các công ty xuyên quốc gia có  vai trò ngày càng quan trọng trong hệ thống kinh tế tư bản chủ nghĩa, là lực lượng chủ yếu thúc đẩy toàn cầu hoá kinh tế

6.3.3.7. Điều tiết và phối hợp quốc tế được tăng cường

Hiểu

Lên lớp

6.4. VAI TRÒ, HẠN CHẾ

       VÀ XU HƯỚNG VẬN ĐỘNG CỦA CHỦ NGHĨA TƯ BẢN

1 tiết (tiết 23)

- Đọc Giáo trình (tr.349-tr.355)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Trong lịch sử phát triển của mình, CNTB đã có những thành tựu đóng góp gì cho lịch sử?

2. Những hạn chế của CNTB.

6.4.1. Vai trò của  chủ nghĩa tư bản đối với sự phát triển của nền sản xuất xã hội

Hiểu

Lên lớp

6.4.2. Hạn chế của chủ nghĩa tư bản

Hiểu

Lên lớp

6.4.3. Xu hướng vận động của chủ nghĩa

tư bản

Hiểu

Lên lớp

NỘI DUNG ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN

Bình luận nhận định sau: “Những thành tựu mà chủ nghĩa tư bản đạt được chứa đầy mâu thuẫn nên đã tự điều chỉnh để thích nghi và tồn tại, nhưng chủ nghĩa tư bản không thể vượt qua được giới hạn lịch sử của nó”.

1 tiết (tiết 24)

Hiểu

Lên lớp

- Chuẩn bị các nội dung thảo luận.

- Tham gia thảo luận nhóm

- Trao đổi với GV những kiến thức chưa hiểu của chương 6.

Thi giữa học phần

(Trắc nghiệm)

1 tiết (tiết 25)

Củng cố kiến thức đã học

Lên lớp

- Ôn tập kiến thức các chương 4, 5, 6

- Tham gia kiểm tra đầy đủ, đúng quy định.

Phần thứ III:  LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

    Trên cơ sở phân tích sự vận động của các quy luật kinh tế trong xã hội tư bản, cùng với cơ sở vật chất và lực lượng cho sự ra đời một xã hội mới, chủ nghĩa Mác –Lên nin chỉ rõ vai trò, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thực hiện nội dung, quy luật và con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội.

    Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là phạm trù cơ bản của chủ nghĩa xã hội khoa học. Nội dung cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa và những vấn đề chính trị - xã hội có tính quy luật là phần kiến thức cốt lõi cần được sinh viên nhận thức và vận dụng tốt.

Chương 7

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN

VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

(8 tiết: Lý thuyết - 6 tiết; thảo luận - 2 tiết)

1. SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN

- Đọc Giáo trình (tr.356 - tr.416)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.190 – tr.196)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Giai cấp công nhân có những đặc trưng nào?

2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.

3. Vì sao giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử thế giới?

4. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ngày nay.

5. Vai trò của Đảng Cộng sản trong quá trình thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.

7.1.1. Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

7.1.1.1. Khái niệm giai cấp công nhân

- Quan niệm của các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác-Lênin  về giai cấp công nhân.

- Quan niệm hiện nay về giai cấp công nhân

7.1.1.2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.

- Giai cấp công nhân là cơ sở giai cấp của Đảng Cộng sản

- Đảng Cộng sản là đội tiên phong chiến đấu, là lãnh tụ chính trị, là bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công nhân

1 tiết (tiết 26)

Hiểu

Lên lớp

7.1.2. Những điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

7.1.2.1. Địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp công nhân trong xã hội tư bản chủ nghĩa

- Địa vị kinh tế của giai cấp công nhân trong xã hội tư bản chủ nghĩa

- Địa vị xã hội của giai cấp công nhân trong xã hội tư bản chủ nghĩa

7.1.2.2. Những đặc điểm chính trị - xã hội của giai cấp công nhân

- Giai cấp công nhân là giai cấp tiên phong cách mạng

- Giai cấp công nhân là giai cấp có tính cách mạng triệt để nhất thời đại ngày nay

- Giai cấp công nhân có ý thức tổ chức kỷ luật cao nhất

- Giai cấp công nhân có bản chất quốc tế

1 tiết (tiết 27)

Hiểu

Lên lớp

7.1.3. Vai trò của Đảng Cộng sản trong quá trình thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

7.1.3.1. Tính tất yếu của sự hình thành, phát triển chính đảng của giai cấp công nhân

- Quá trình phát triển của giai cấp công nhân và phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân

- Tính tất yếu xây dựng chính đảng của giai cấp công nhân

- Quy luật ra đời và phát triển của Đảng Cộng sản

7.1.3.2. Mối quan hệ giữa Đảng Cộng sản và giai cấp công nhân

- Giai cấp công nhân là cơ sở giai cấp của Đảng Cộng sản

- Đảng Cộng sản là đội tiên phong chiến đấu, là lãnh tụ chính trị, là bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công nhân.

1 tiết (tiết 28)

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

Tự học

1.  CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

- Đọc Giáo trình (tr.375 - tr.386)

- Đọc TLTK số 4 (tr.196 – tr.205)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Cách mạng xã hội chủ nghĩa là gì?

2. Nguyên nhân của cách mạng xã hội chủ nghĩa.

3. Mục tiêu, động lực và nội dung của cách mạng xã hội chủ nghĩa.

4. Vì sao phải liên minh giai cấp khi tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa?

5. Nội dung của liên minh công – nông – các tầng lớp lao động khác.

7.2.1. Cách mạng xã hội chủ nghĩa

              và nguyên nhân của nó

7.2.1.1. Khái niệm cách mạng xã hội chủ nghĩa

7.2.1.2. Nguyên nhân của cách mạng xã hội chủ nghĩa

Biết

Tự học

7.2.2. Mục tiêu, động lực và nội dung của cách mạng xã hội chủ nghĩa

7.2.2.1. Mục tiêu của cách mạng xã hội chủ nghĩa

7.2.2.2. Động lực của cách mạng xã hội chủ nghĩa

7.2.2.3. Nội dung của cách mạng xã hội chủ nghĩa

7.2.2.4. Lý luận cách mạng không ngừng của chủ nghĩa Mác - Lênin

1 tiết (tiết 29)

Hiểu

Tự học có hướng dẫn

Lên lớp

7.2.3. Liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân  và các tầng lớp lao động khác trong cách mạng xã hội chủ nghĩa

7.2.3.1. Tính tất yếu và cơ sở khách quan của liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và các tầng lớp lao động khác trong cách mạng xã hội chủ nghĩa

7.2.3.2. Nội dung và nguyên tắc cơ bản của liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và các tầng lớp lao động khác trong cách mạng xã hội chủ nghĩa

Hiểu

Tự học có hướng dẫn

Lên lớp

7.3. HÌNH THÁI KINH TẾ-XÃ HỘI

CỘNG SẢN CHỦ NGHĨA

2 tiết (tiết 30, tiết 31)

- Đọc Giáo trình (tr.395 - 399)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.209 – tr.211)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Vì sao nói: Sự diệt vong của CNTB và sự ra đời của CNXH là tất yếu lịch sử?

7.3.1. Xu thế tất yếu của sự ra đời hình thái kinh tế-xã hội cộng sản chủ nghĩa

- Phương pháp luận cơ bản của việc dự báo xu thế tất yếu của sự ra đời hình thái kinh tế-xã hội cộng sản chủ nghĩa

- Mâu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa và nhu cầu tất yếu của sự thay thế hình thái kinh tế-xã hội tư bản chủ nghĩa bằng hình thái kinh tế-xã hội cộng sản chủ nghĩa.

- Sự phát triển của cuộc đấu tranh giai cấp tất yếu dẫn tới chuyên chính vô sản và sự xác lập hình thái kinh tế-xã hội cộng sản chủ nghĩa

Hiểu

Tự học

7.3.2. Các giai đoạn phát triển của hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa

7.3.2.1. Thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội

- Tính tất yếu của thời kỳ quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội

- Đặc điểm và thực chất của thời kỳ quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội

- Nội dung của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội

7.3.2.2. Xã hội xã hội chủ nghĩa

- Khái niệm chủ nghĩa xã hội

- Những đặc trưng về kinh tế và chính trị của chủ nghĩa xã hội

7.3.2.3. Giai đoạn cao của hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa

- Khái niệm “giai đoạn cao” của xã hội cộng sản chủ nghĩa

- Những đặc trưng về sự phát triển lực lượng sản xuất, kinh tế, chính trị, văn hóa, con người, ... ở giai đoạn cao của xã hội cộng sản chủ nghĩa.

Hiểu

Lên lớp

 2. Những giai đoạn cơ bản của hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa.

3. Quan điểm về sự phân kỳ hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa giữa C.Mác và V.I.Lênin.

NỘI DUNG ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN

1. Vì sao giai cấp công nhân lại có sứ mệnh lịch sử thế giới? Hãy cho biết sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ngày nay.

2. Vai trò của giai cấp công nhân Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta.                      

4. Sự cần thiết và nội dung chủ yếu của liên minh công – nông – trí thức ở nước ta hiện nay.

2 tiết (tiết 32, tiết 33)

Hiểu

Lên lớp

- Chuẩn bị các nội dung thảo luận.

- Tham gia thảo luận nhóm

- Trao đổi với GV những kiến thức chưa hiểu ở chương 7.

Chương 8 

NHỮNG VẤN ĐỀ CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI CÓ TÍNH QUY LUẬT TRONG TIẾN TRÌNH CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

(7 tiết: Lý thuyết - 5 tiết; thảo luận - 2 tiết)

8.1. XÂY DỰNG NỀN DÂN CHỦ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ NHÀ NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

2 tiết (tiết 34, tiết 35)

- Đọc Giáo trình (tr.417- tr.433)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Dân chủ, nền dân chủ là gì?

2. Những đặc trưng của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa.

3. Vì sao phải xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa?

4. Đặc trưng, chức năng và nhiệm vụ của nhà nước xã hội chủ nghĩa.

5. Tính tất yếu của việc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.

8.1.1. Xây dựng nền dân chủ

8.1.1.1. Quan niệm về dân chủ và nền

dân chủ

- Khái niệm dân chủ

- Khái niệm nền dân chủ

8.1.1.2. Những đặc trưng của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa

8.1.1.3. Tính tất yếu của việc xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa

Hiểu

Biết

Lên lớp

Tự học

8.1.2. Xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa

8.1.2.1. Khái niệm “nhà nước xã hội chủ nghĩa”

8.1.2.2. Đặc trưng và chức năng, nhiệm vụ của nhà nước xã hội chủ nghĩa

8.1.2.3.Tính tất yếu của việc xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

Tự học

8.2. XÂY DỰNG NỀN VĂN HÓA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

1 tiết (tiết 36)

- Đọc Giáo trình (tr.433-449),

- Đọc TLTK Số 4 (tr.221 – tr.235),

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Văn hóa, nền văn hóa, văn hóa xã hội chủ nghĩa là gì?

2. Vì sao phải xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa?

8.2.1. Khái niệm văn hóa, nền văn hóa và nền văn hóa xã hội chủ nghĩa

8.2.1.1. Khái niệm văn hóa, nền văn hóa

8.2.1.2. Khái niệm nền văn hóa xã hội

  chủ nghĩa

- Khái niệm nền văn hóa xã hội chủ nghĩa

- Đặc trưng của nền văn hóa xã hội chủ nghĩa

Hiểu

Lên lớp

8.2.2. Tính tất yếu của việc xây dựng

           nền văn hóa xã hội chủ nghĩa

Tính tất yếu, nội dung và tính chất cơ bản của nền văn hóa xã hội chủ nghĩa

Hiểu

Tự học

8.2.3. Nội dung và phương thức xây dựng  nền văn hóa xã hội chủ nghĩa

8.2.3.1. Những nội dung cơ bản của quá trình xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa

8.2.3.2. Phương thức xây dựng nền văn hoá xã hội chủ nghĩa

Hiểu

Biết

Lên lớp

Tự học

8.3. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ TÔN GIÁO

1 tiết (tiết 37, 38)

- Đọc Giáo trình (tr.449 - 462)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.221 – tr.235) và (tr.247 – tr.262)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Dân tộc là gì?

2. Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về vấn đề dân tộc.

3. Đảng ta cần lãnh đạo thực hiện những giải pháp văn hóa - xã hội nào để phát huy sức mạnh tinh thần yêu nước của đồng bào có đạo?

4. Tôn giáo là gì? Bản chất của tôn giáo.

5. Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về vấn đề tôn giáo.

6. Tôn giáo có tác động gì đến đời sống xã hội ở nước ta hiện nay?

7. Đề xuất quan điểm của anh (chị) trong giải quyết vấn đề tôn giáo nhằm đảm bảo đoàn kết lương giáo.

8.3.1. Vấn đề dân tộc và những quan điểm  cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin trong việc giải quyết vấn đề dân tộc

8.3.1.1. Khái niệm dân tộc

8.3.1.2. Hai xu hướng phát triển của dân tộc và vấn đề dân tộc trong xây dựng  chủ nghĩa xã hội

8.3.1.3. Những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin trong việc giải quyết vấn đề dân tộc

- Các dân tộc hoàn toàn bình đẳng

- Các dân tộc được quyền tự quyết

- Liên hiệp công nhân tất cả các dân tộc

Hiểu

Biết

Lên lớp

Tự học

Lên lớp

8.3.2. Tôn giáo và những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin trong việc giải quyết vấn đề tôn giáo

8.3.2.1. Khái niệm tôn giáo

8.3.2.2. Vấn đề tôn giáo trong tiến trình xây dựng chủ nghĩa xã hội

- Nguyên nhân nhận thức

- Nguyên nhân kinh tế

- Nguyên nhân tâm lý

- Nguyên nhân chính trị - xã hội

- Nguyên nhân văn hóa

8.3.2.3. Các quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin trong việc giải quyết vấn đề tôn giáo.

Hiểu

Hiểu

Lên lớp

NỘI DUNG ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN

1. Nêu hiểu biết của anh (chị) về dân chủ. Để phát huy dân chủ, nước ta cần thực hiện những nhiệm vụ cơ bản nào?

2. Nêu hiểu biết của anh (chị) về văn hóa. Để xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, nước ta cần thức hiện những nhiệm vụ cơ bản nào?

3. Liên hệ thực tiễn Việt Nam về thực hiện quyền bình đẳng trong cộng đồng các dân tộc.

4. Nêu hiểu biết của anh (chị) về tôn giáo. Tôn giáo có tác động gì đến đời sống xã hội ở nước ta hiện nay?

5. Đề xuất quan điểm của mình trong giải quyết vấn đề tôn giáo nhằm đảm bảo đoàn kết lương giáo.

6. Đảng ta cần lãnh đạo thực hiện những giải pháp văn hóa - xã hội nào để phát huy sức mạnh tinh thần yêu nước của đồng bào có đạo?

2 tiết (tiết 39, 40)

Hiểu

Lên lớp

- Chuẩn bị các nội dung thảo luận.

- Tham gia thảo luận nhóm

- Trao đổi với GV những kiến thức chưa hiểu ở chương 8.

Kiểm tra thường xuyên

(Tự luận hoặc trắc nghiệm, vấn đáp, nhận thức, thái độ tham gia thảo luận, chuyên cần,…)

1 tiết

(tiết 41)

Củng cố kiến thức đã học

Do GV quy định hình thức kiểm tra

- Ôn tập kiến thức chương 7, 8 và tham gia kiểm tra đầy đủ, đúng quy định.

Chương 9

CHỦ NGHĨA XÃ HỘI HIỆN THỰC VÀ TRIỂN VỌNG

(4 tiết: Lý thuyết - 3 tiết; thảo luận - 1 tiết)

9.1. CHỦ NGHĨA XÃ HỘI HIỆN THỰC

1 tiết (tiết 42)

- Đọc Giáo trình (tr.464 – tr.471)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.237 – tr.241)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

Những thành tựu của CNXH hiện thực ở thế kỷ XX.

9.1.1. Cách mạng Tháng Mười Nga

và mô hình chủ nghĩa xã hội hiện thực

đầu tiên trên thế giới

9.1.1.1 Cách mạng Tháng Mười Nga (1917)

- Sự thành công của Cách mạng Tháng Mười Nga

- Bài học lịch sử từ cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại

9.1.1.2. Mô hình chủ nghĩa xã hội đầu tiên trên thế giới

- Những thành công của mô hình chủ nghĩa xã hội theo kiểu Xôviết với tư cách là mô hình chủ nghĩa xã hội đầu tiên trên thế giới

- Bài học lịch sử từ mô hình chủ nghĩa xã hội theo kiểu Xôviết

Hiểu

Tự học có hướng dẫn

Lên lớp

9.1.2. Sự ra đời của hệ thống xã hội chủ   nghĩa và những thành tựu của nó

9.1.2.1. Sự ra đời và phát triển của hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa

9.1.2.2. Những thành tựu của chủ nghĩa xã hội hiện thực

Hiểu

Tự học

9.2. SỰ KHỦNG HOẢNG, SỤP ĐỔ CỦA MÔ HÌNH CHỦ NGHĨA XÃ HỘI XÔVIẾT VÀ NGUYÊN NHÂN CỦA NÓ

1 tiết (tiết 43)

- Đọc Giáo trình (tr.471 – tr.477)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.241 – tr.245)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

 1. Nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng và sụp đổ của CNXH ở Liên Xô và các nước Đông Âu.

2. Bài học lịch sử từ sự sụp đổ của CNXH ở Liên Xô và các nước Đông Âu.

9.2.1. Sự khủng hoảng và sụp đổ của mô    hình chủ nghĩa xã hội Xôviết

Hiểu

Lên lớp

9.2.2. Nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng   và sụp đổ của mô hình chủ nghĩa

                          xã hội Xôviết

9.2.2.1. Nguyên nhân sâu xa là những sai lầm thuộc về mô hình phát triển của chủ nghĩa xã hội Xôviết

9.2.2.2. Nguyên nhân chủ yếu, trực tiếp dẫn đến sự sụp đổ của mô hình chủ nghĩa xã hội Xôviết

Hiểu

Lên lớp

9.3. TRIỂN VỌNG CỦA CHỦ NGHĨA

        XÃ HỘI

1 tiết (tiết 44)

- Đọc Giáo trình (tr.477- tr.488),

- Đọc TLTK Số 4 (tr.245 – tr.250)

- Chuẩn bị các nội dung sau:

1. Tìm hiểu những thành công của công cuộc đổi mới ở Việt Nam. Nguyên nhân của nó.

2. CNXH có triển vọng phát triển không? Vì sao?

9.3.1. Chủ nghĩa tư bản không phải là tương lai của xã hội loài người

- Bản chất của chủ nghĩa tư bản không thay đổi

- Các yếu tố xã hội chủ nghĩa đã xuất hiện trong lòng xã hội tư bản

- Tính đa dạng của các xu hướng phát triển của thế giới đương đại

Hiểu

Vận dụng

Tự học

Tự học có hướng dẫn

9.3.2. Chủ nghĩa xã hội – tương lai 

              của xã hội loài người

9.3.2.1. Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu sụp đổ không có nghĩa là sự cáo chung của chủ nghĩa xã hội

9.3.2.2. Các nước xã hội chủ nghĩa còn lại tiến hành cải cách, đổi mới và ngày càng đạt được những thành tựu to lớn.

9.3.2.3. Đã xuất hiện những nhân tố mới của xu hướng đi lên chủ nghĩa xã hội ở một số quốc gia trong thế giới đương đại.

Lên lớp

NỘI DUNG ÔN TẬP VÀ THẢO LUẬN

 Từ sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu. Anh (chị) hãy trình bày nhận thức của mình về con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội mà Đảng Cộng sản Việt Nam và nhân dân Việt Nam đã lựa chọn.

1 tiết (tiết 45)

Hiểu

Lên lớp

- Chuẩn bị các nội dung thảo luận.

- Tham gia thảo luận nhóm

- Trao đổi với GV những kiến thức chưa hiểu của HP.

Chương

Nội dung chi tiết

Số tiết (giờ)

Mục tiêu cụ thể ([‡])

Hình thức
dạy - học

Nhiệm vụ sinh viên

Chương 1:

NHẬP MÔN TÔN GIÁO HỌC

1.1. KHÁI NIỆM TÔN GIÁO VÀ TÔN GIÁO HỌC

1.1.1. Khái niệm tôn giáo

1.1.1.1. Lịch sử hình thành thuật ngữ “tôn giáo”

1.1.1.2. Một số thuật ngữ tương đồng với tôn giáo

   - Đạo

   - Giáo

   - Thờ

1.1.1.3. Tôn giáo là gì?

    Tôn giáo là niềm tin vào các lực lượng siêu nhiên, vô hình, mang tính thiêng liêng, được chấp nhận một cách trực giác và tác động qua lại một cách hư ảo, nhằm lý giải những vấn đề trên trần thế cũng như ở thế giới bên kia. Niềm tin đó được biểu hiện rất đa dạng, tuỳ thuộc vào những thời kỳ lịch sử, hoàn cảnh địa lý - văn hóa khác nhau, phụ thuộc vào nội dung từng tôn giáo, được vận hành bằng những nghi lễ, những hành vi tôn giáo khác nhau của từng cộng đồng xã hội tôn giáo khác nhau.

1.1.2. Khái niệm tôn giáo học

  - Tôn giáo học là khoa học nghiên cứu về tôn giáo. Đây là một ngành khoa học mới so với nhiều ngành khoa học khác. Nó được hình thành từ thế kỷ XVII – XIX ở các nước phương Tây do các nhà triết học, thần học, xã hội học, tâm lý học... đề xướng.

  - Tôn giáo học Mác - Lênin là khoa học nghiên cứu về tôn giáo theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin, nghiên cứu tôn giáo với tư cách là một hình thái ý thức xã hội, một tiểu kiến trúc thượng tầng, một hiện tượng của lịch sử xã hội nhằm chỉ ra nguồn gốc, bản chất, kết cấu, chức năng của tôn giáo cũng như các hình thức vận động của nó.

1 tiết

(Tiết 1)

Hiểu

Lên lớp

Lên lớp

- Đọc Giáo trình (GT)(tr.7 – 14)

- Đọc tài liệu tham khảo (TLTK) Số 4 (tr.8 – 10).

- Chuẩn bị những nội dung sau:

+ Tôn giáo là gì?

+ Tôn giáo học là gì?

1.2. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

   Đối tượng nghiên cứu của tôn giáo học mácxit là bản chất và quy luật của sự phát sinh, phát triển tôn giáo; vai trò, tác dụng của tôn giáo đối với đời sống xã hội và con đường khắc phục những ảnh hưởng tiêu cực của tôn giáo.

Hiểu

+ Đối tượng nghiên cứu của tôn giáo học là gì?

1.3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

  - Về mặt lý luận.

  - Về mặt thực tiễn.

Hiểu

Lên lớp

+ Nhiệm vụ nghiên cứu của tôn giáo học là gì?

1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

   - Phương pháp chung: phương pháp duy vật biện chứng và phương pháp duy vật lịch sử.

   - Phương pháp riêng: phương pháp điều tra, thống kê xã hội học, phương pháp mô tả, phương pháp so sánh,..  

Hiểu

Lên lớp

+ Phương pháp nghiên cứu của tôn giáo học là gì?

Chương 2

MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TÔN GIÁO

2.1. BẢN CHẤT CỦA TÔN GIÁO

 2.1.1. Các quan điểm ngoài mácxít về bản chất của tôn giáo

1 tiết

(Tiết 2)

Biết

SV tự nghiên cứu

- Đọc GT (tr.17 – 20)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.8 – 10).

+ Quan điểm mácxít về bản chất của tôn giáo

+ Kết cấu của tôn giáo

2.1.1.2. Quan điểm mácxít về bản chất của tôn giáo

 - Bản chất của tôn giáo

Trong tác phẩm “Chống Đuyrinh”, Ph. Ăng nghen đã có một nhận xét làm cho chúng ta thấy rõ bản chất của tôn giáo như sau: “Tất cả mọi tôn giáo chẳng qua chỉ là sự phản ánh hư ảo – vào trong đầu óc của con người – của những lực lượng bên ngoài chi phối cuộc sống của họ, chỉ là sự phản ánh trong đó những lực lượng trần thế đã mang hình thức những lực lượng siêu trần thế.”

   => Tôn giáo là một hình thái ý thức xã hội phản ánh một cách hư ảo về thế giới bên ngoài nhằm đền bù cho những bất lực của con người trong cuộc sống hàng ngày.

   - Kết cấu của tôn giáo

 + Ý thức tôn giáo

      + Hệ thống nghi lễ tôn giáo

      + Tổ chức tôn giáo

Hiểu

Lên lớp

2.2. NGUỒN GỐC CỦA TÔN GIÁO

Biết

SV tự nghiên cứu

- Đọc GT (tr.26 – 31)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.3 – 5).

- Chuẩn bị nội dung sau:

  Nguồn gốc của tôn giáo là gì?

2.2.1. Nguồn gốc xã hội của tôn giáo

2.2.2. Nguồn gốc nhận thức của tôn giáo

2.2.3. Nguồn gốc tâm lý của tôn giáo

2.3. TÍNH CHẤT, CHỨC NĂNG VÀ VAI TRÒ CỦA TÔN GIÁO

1 tiết

(Tiết 3)

Lên lớp

- Đọc GT (tr.33 – 37)

- Chuẩn bị những nội dung sau:

+ Tính chất của tôn giáo là gì?

+ Chức năng của tôn giáo là gì?

+ Vai trò của tôn giáo trong xã hội

2.3.1. Tính chất của tôn giáo

2.3.1.1. Tính lịch sử

2.3.1.2. Tính chính trị

2.3.1.3. Tính quần chúng

Hiểu

2.3.2. Chức năng của tôn giáo

2.3.2.1. Chức năng “đền bù hư ảo”

2.3.2.2.  Chức năng thế giới quan

2.3.2.3.  Chức năng điều chỉnh hành vi

2.3.2.4. Chức năng liên kết

2.3.2.5. Chức năng giao tiếp

2.3.3. Vai trò của tôn giáo

2.3.3.1. Tiêu cực

2.3.3.2. Tích cực

Biết

2.4. CÁC HÌNH THỨC TÔN GIÁO TRONG LỊCH SỬ

1 tiết (Tiết 4)

1 tiết (Tiết 5)

1 tiết (Tiết 6)

Biết

SV tự nghiên cứu

- Đọc GT (tr.39 – 45)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.5 – 7).

- Chuẩn bị nội dung sau: Các hình thức tôn giáo trong lịch sử.

2.4.1. Kiểu tôn giáo nguyên thủy

- Tô tem giáo (thờ vật tổ)

- Ma thuật giáo

- Bái vật giáo

- Ma thuật giáo

- Vật linh giáo

- Saman giáo

2.4.2. Kiểu tôn giáo dân tộc

2.4.3. Kiểu tôn giáo thế giới 

NỘI DUNG THẢO LUẬN

  Vai trò của đạo đức tôn giáo trong đời sống xã hội.

- Chuẩn bị các nội dung thảo luận.

- Tham gia thảo luận nhóm

- Trao đổi với GV những kiến thức chưa hiểu.

Chương 3

ĐẠO PHẬT

3.1. HOÀN CẢNH RA ĐỜI VÀ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA ĐẠO PHẬT

Hiểu

- Đọc GT (tr.47 – 61)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.19 – 23).

- Chuẩn bị nội dung sau:

+ Nêu những giáo lý cơ bản của Phật giáo.

+ Tổ chức Phật giáo như thế nào?

+ Liệt kê những ngày lễ chính (tính theo âm lịch) của đạo Phật.

3.1.1. Hoàn cảnh ra đời

3.1.2. Sự phát triển của đạo Phật

3.2. GIÁO LÝ CƠ BẢN CỦA ĐẠO PHẬT

3.2.1. Vô tạo giả

3.2.2. Vô thường

3.2.3. Vô ngã

3.2.4. Tứ diệu đế

- Khổ đế:

- Tập đế

- Diệt đế

- Đạo đế

3.3. LUẬT LỆ VÀ NGHI LỄ THỜ CÚNG

1 tiết (Tiết 7) 

Biết

Hiểu

3.3.1. Hàng giáo phẩm

Lên lớp

3.3.2. Giới luật

- Ngũ giới:

+ Giới sát (không sát sinh).

+ Giới đạo (không trộm cắp).

+ Giới dâm (không tà dâm).

+ Giới vọng ngữ (không được nói điều sai trái).

+ Giới tửu (không uống rượu).

- Thập thiện:

+ Về thân: Không sát sinh, không trộm cắp, không tà dâm.

+ Về khẩu: không nói dối, không nói hai chiều, không ác khẩu, không thêu dệt.

+ Về ý: Không tham lam, không giận dữ, không tà kiến.

- Một số điều cấm khác

+ Hàng Tỳ kheo

+ Hàng Sa di

3.3.3. Những ngày lễ chính (tính theo âm lịch):

Biết

SV tự nghiên cứu

  + Tháng giêng: Ngày 01 lễ vía Phật Di Lặc; ngày 15 lễ Thượng nguyên.

  + Tháng hai: Ngày 08 lễ vía Phật Thích Ca xuất gia; ngày 15 lễ vía Phật Thích Ca nhập diệt.

  + Tháng tư: Ngày 04 lễ vía Bồ tát Văn Thù, ngày 15 lễ vía Phật đản sinh. Từ 15 tháng tư đến 15 tháng bảy là mùa kiết hạ.

  + Tháng sáu: Ngày 19 lễ vía Quan Thế Âm Bồ tát thành đạo.

  + Tháng bảy: Ngày 13 lễ vía Đại Thế Chí Bồ tát; 15 lễ Vu Lan và mãn mùa kiết hạ; ngày 30 lễ vía Địa Tạng Bồ tát.

  + Tháng chín: Ngày 19 lễ vía Quan Thế Âm xuất gia; ngày 30 lễ vía Phật Dược Sư.

  + Tháng mười một: Ngày 17 lễ vía Phạt Adiđà.

  + Tháng mười hai: Ngày 08 lễ vía Phật Thích Ca thành đạo.

3. 4. ĐẠO PHẬT Ở VIỆT NAM

2 tiết (Tiết 8,9) 

- Đọc GT (tr.62 – 67)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.23 – 24).

- Chuẩn bị nội dung sau:

+ Sự du nhập Phật giáo vào Việt Nam.

+ Phật giáo Việt Nam từ đầu thế kỷ XX đến nay

+ Nhận xét chung về Đạo Phật ở Việt Nam.

4.4.1.1. Vài nét về việc hình thành Đạo Phật Việt Nam

4.4.1.2. Giáo lý, luật lệ, nghi lễ tổ chức Đạo Phật ở Việt Nam

4.4.2.3. Một số tông phái đạo Phật

       NỘI DUNG THẢO LUẬN

   Ảnh hưởng của đạo Phật đối với đời sống của người dân Việt Nam hiện nay.

1 tiết (Tiết 10) 

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

- Chuẩn bị các nội dung thảo luận.

- Tham gia thảo luận nhóm

- Trao đổi với GV những kiến thức chưa hiểu

Chương 4

ĐẠO KITÔ

4.1. HOÀN CẢNH RA ĐỜI VÀ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA ĐẠO KITÔ

1 tiết (Tiết 11) 

Biết

SV tự nghiên cứu

- Đọc GT (tr.68 – 87)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.24 – 28).

- Chuẩn bị nội dung sau:

+ Hoàn cảnh ra đời và sự phát triển của đạo Kitô.

+ Những nội dung cơ bản trong giáo lý đạo Kitô.

+ Nêu một số luật lệ và nghi lễ của đạo Kitô mà các anh (chị) biết .

4.1.1. Hoàn cảnh ra đời

4.1.2. Sự phát triển của đạo Kitô

- Kitô giáo trong thời kỳ cổ đại:

- Kitô giáo trong thời trung cổ:

- Kitô giáo trong thời kỳ cận – hiện đại:

4.2. GIÁO LÝ CƠ BẢN CỦA ĐẠO KI TÔ

Hiểu

Lên lớp

Lên lớp

SV tự nghiên cứu

SV tự nghiên cứu

4.2.1. Kinh thánh của đạo Kitô

- Kinh thánh chia làm 2 bộ:

+ Bộ Cựu ước: có 46 cuốn. Kể về những chuyện trước khi Chúa Giê su ra đời. Bộ này chia làm 4 tập.

+ Bộ Tân ước: có 27 cuốn chia làm 4 tập.

4.2.2. Nội dung cơ bản của giáo lý

4.2.2.1. Về thế giới

4.2.2.2. Về con người

4.2.2.3. Về Chúa Giê-su và công cuộc cứu chuộc

Giáo lý Công giáo thể hiện:

1) Chúa Giê-su xuống trần thể hiện hai bản tính là nhân tính và thần tính rất gần gũi mà cũng rất thiêng liêng huyền diệu.

2) Chúa Giê-su chịu nạn, chịu chết là hành động cao cả nhất trong công cuộc cứu chuộc - Chúa chết cho thế gian và mọi người được sống.

3) Chúa lập các phép bí tích và xây dựng Hội Thánh, khai sinh nước trời trên thế gian, tạo môi giới duy nhất để con người hiệp thông với Thiên

Chúa.

4.3. LUẬT LỆ VÀ NGHI LỄ THỜ CÚNG CỦA ĐẠO KITÔ

1 tiết (Tiết 12) 

4.3.1. Mười điều răn của Chúa

Hiểu

Biết

4.3.2. Bảy phép bí tích:

4.3.3. Sáu điều răn của Giáo hội

4.3.4. Những ngày lễ trọng

1) Sinh nhật Chúa Giê-su 25/12.

2) Lễ phục sinh một ngày trong tháng tư.

3) Lễ Chúa Giê-su lên trời thực hiện sau lễ Phục sinh 40 ngày.

4) Lễ Chúa Thánh thần hiện xuống thực hiện sau lễ Chúa lên trời 10

ngày.

5) Lễ đức bà Ma-ri-a hồn và xác lên trời 15/08.

6) Lễ các Thánh 01/11.

4.3.5. Cơ cấu tổ chức và phẩm trật:

Biết

4.3.5.1. Giáo Hoàng, Giám mục đoàn, Hồng y đoàn, Giáo hội địa phương, Giáo hội cơ sở.

4.3.5.2. Giáo triều Va-ti-căng

4.3.5.3. Dòng tu

4. 4. ĐẠO KI TÔ Ở VIỆT NAM

2 tiết (Tiết 13, 14) 

Hiểu

Lên lớp

- Đọc GT (tr.87 – 91)

- Chuẩn bị những nội dung sau:

+ Sự du nhập đạo Công giáo vào Việt Nam và tình hình phát triển của đạo Công giáo hiện nay như thế nào?

+ Nêu một số nội dung cơ bản về giáo lý, luật lệ, nghi lễ tổ chức của đạo Công giáo.

+ Sự du nhập đạo Tin lành vào Việt Nam.

+ Nêu một số nội dung cơ bản về giáo lý, luật lệ, nghi lễ tổ chức của đạo Tin lành.

+ Sự khác nhau giữa hai đạo Tin Lành và Thiên Chúa Giáo.

4. 4.1. Đạo Công giáo ở Việt Nam

4.4.1.1. Vài nét về việc hình thành Đạo Công giáo Việt Nam

4.4.1.2. Đạo Công giáo ở Việt Nam

4.4.2.3. Giáo lý, luật lệ, nghi lễ tổ chức

4.4.2.4. Một số hệ phái Công giáo

4.4.2. Đạo Tin Lành ở Việt Nam

4.4.2.1. Vài nét về việc hình thành Đạo Tin Lành

4.4.2.2. Tin Lành ở Việt Nam

4.4.2.3. Giáo lý, luật lệ, nghi lễ tổ chức.

4.4.2.4. Một số hệ phái Tin lành.

        NỘI DUNG THẢO LUẬN

   Ảnh hưởng của Công giáo đến nền văn hoá Việt Nam.

1 tiết (Tiết 15)

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

- Chuẩn bị các nội dung thảo luận.

- Tham gia thảo luận nhóm

- Trao đổi với GV những kiến thức chưa hiểu

Kiểm tra thường xuyên

(Trắc nghiệm, tự luận, vấn đáp, chuyên cần,…)

1 tiết (Tiết 16)

Hiểu

Lên lớp

Nội dung kiểm tra từ chương 1 đến chương 4.

Chương 5 ĐẠO IXLAM

5.1. HOÀN CẢNH RA ĐỜI VÀ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA ĐẠO IXLAM

2 tiết (Tiết 17, 18)

Biết

Hiểu

SV tự nghiên cứu

Lên lớp

- Đọc GT (tr.92 – 104)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.31 – 34).

- Chuẩn bị những nội dung sau:

+ Hoàn cảnh lịch sử dẫn đến sự ra đời và sự phát triển của đạo Ixlam.

+ Giáo lý của đạo Ixlam gồm những nội dung nào?

+ Tín ngưỡng của đạo Ixlam.

+ Luật lệ và nghi lễ thờ cúng của đạo Ixlam.

5.1.1. Hoàn cảnh ra đời

5.1.2. Sự phát triển của đạo Ixlam

5.2. GIÁO LÝ CƠ BẢN CỦA ĐẠO IXLAM

Giáo lý Hồi giáo chủ yếu được trình bày trong Kinh Cô-ran (ALQoran), tiếng Ả-Rập có nghĩa là đọc, tụng, ngâm.

5.2.1. Tin vào kinh Coran

Kinh Cô-ran là thánh thư của Hồi giáo, gồm 30 phần, 114 chương (sura), 6211 câu (ayat) viết bằng tiếng Ả-Rập, theo thể thơ vừa bình dân vừa rất hoa mỹ.

Theo Hồi giáo, kinh Cô-ran là những lời giáo huấn của Thượng đế,mà Môhamét đã nhận được qua thiên thần Giê-bri-en trong vòng 22 năm (610-632), cũng như Thượng đế đã mạc khải cho các tiên tri trước Môhamét.

5.2.2. Tin vào Thánh Ala và sứ giả Môhamét

- Thánh Ala là Thượng đế duy nhất, là đấng kiến tạo và điều khiển mọi sinh tồn, là tín điều quan trọng bậc nhất. Hình ảnh Thánh Ala có nhiều nét giống thần lửa Ta-alia trong tín ngưỡng cổ truyền Ả-Rập, vừa giống Giê-hô-va của đạo Do Thái, vừa giống Chúa Trời của đạo Ki-tô, nhưng nguyên tắc nhất thần trong Hồi giáo được thực hiện nhất quán hơn. Hồi giáo bác bỏ thuyết tam vị nhất thể của Ki-tô giáo.

- Tôn sùng Môhamét là tín điều quan trọng thứ hai. Môhamét được coi là sứ giả của Thánh Ala, là tiên tri của tín đồ. Môhamét cũng giống như Abra-ham (Hồi giáo gọi là Ibrhim), Đa-vít (Đaut), Xô-lô-môn (Xulayman), Môi-sen (Musan), Giê-su (Y-xút),.. của Ki-tô giáo. Nhưng Môhamét là sứ giả cuối cùng đáng mến nhất, anh minh nhất, vĩ đại nhất,.. có sứ mạng cao cả nhất, cứu loài người khỏi tội lỗi, chỉ ra cho họ con đường đúng đắn thông qua truyền giảng ý chí của Thượng đế qua kinh Cô-ran.

Hiểu

Lên lớp

5.3. LUẬT LỆ VÀ NGHI LỄ THỜ CÚNG CỦA ĐẠO IXLAM

5.3.1. Năm cốt đạo căn bản:

-  Biểu lộ đức tin (Chaheda):

- Cầu nguyện mỗi ngày (Salat):

- Ăn chay tháng Ramadan:

- Bố thí (Zakat):

- Hành hương (Hadji):

5.3.2. Các chức sắc và nhà thờ đạo Ixlam

5.3.3. Các quy định khác

5.3.4. Những ngày lễ của Ixlam (tính theo Hồi lịch):

- 6/1 kỷ niệm ngày Môhamét đến Mê-di-a mở đầu kỷ nguyên Hồi giáo.

- 10/1 Lễ tự hành hạ, kỷ niệm Imâm Hunssein cháu Môhamét bị kẻ ngoại đạo hành hạ (phái Si-it tổ chức).

- 12/3 Sinh nhật Môhamét.

- 27 tháng Ramadan đến ngày 1 tháng sau đó, Lễ kết thúc ăn chay.

Đêm 27 tháng Ramadan, Lễ ngày thiên thân chuyển bản gốc kinh Cô-ran từ ngai vàng thánh Ala xuống gần mặt đất.

- 10/12 Lễ cống sinh (hiến tế) tiến hành sau khi kết thúc tháng Ramadan 70 ngày.

- Thứ sáu hàng tuần, Lễ chính giống ngày chủ nhật của Công giáo.

Biết

SV tự nghiên cứu

5.4. ĐẠO IXLAM Ở VIỆT NAM

1 tiết

(Tiết 19)

Hiểu

Lên lớp

- Đọc GT (tr.92 – 104)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.34 – 35).

- Chuẩn bị những nội dung sau:

+ Đạo Hồi du nhập vào Việt Nam như thế nào?

+ Kể tên 2 khối Hồi giáo ở nước ta hiện nay.

5.4.1. Sự du nhập của đạo Ixlam vào Việt Nam.

5.4.2. Đạo Ixlam ở Việt Nam hiện nay

- Chăm Bani

- Chăm Ixlam

                     NỘI DUNG THẢO LUẬN

Những thách thức và giải pháp xoá bỏ bất bình đẳng giới trong các quốc gia Hồi giáo.

1 tiết

(Tiết 20)

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

- Chuẩn bị các nội dung thảo luận.

- Tham gia thảo luận nhóm

- Trao đổi với GV những kiến thức chưa hiểu

Chương 6

MỘT SỐ TÍN NGƯỠNG VÀ TÔN GIÁO DÂN TỘC Ở VIỆT NAM

6. 1. TÍN NGƯỠNG THỜ CÚNG TỔ TIÊN

1 tiết

(Tiết 21)

1 tiết

(Tiết 22)

Hiểu

Lên lớp

- Đọc GT (tr.107 – 139)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.14 – 15).

- Chuẩn bị những nội dung sau:

+ Phân biệt mê tín dị đoan với tín ngưỡng truyền thống.

+ Nguồn gốc và bản chất của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên.

+ Nguồn gốc và bản chất của tín ngưỡng thờ Mẫu.

6.1.1. Nguồn gốc và bản chất của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên

6.1.2. Nghi lễ thờ cúng tổ tiên

6. 2. TÍN NGƯỠNG THỜ MẪU

6.2.1. Nguồn gốc và bản chất của tín ngưỡng thờ Mẫu

6.2.2. Nội dung và nghi lễ thờ Mẫu

6.3. ĐẠO CAO ĐÀI

1 tiết

(Tiết 23)

Biết

Lên lớp

- Đọc GT (tr.143 – 149)

- Đọc TLTK Số 4 (tr.35 – 38).

- Chuẩn bị những nội dung sau:

+ Hoàn cảnh ra đời và quá trình biến đổi của đạo Cao Đài.

+ Nội dung giáo lý của đạo Cao Đài là gì?

+ Luật lệ và nghi lễ thờ cúng của đạo Cao Đài.

+ Nhận xét chung về đạo Cao Đài.

6.3.1. Hoàn cảnh ra đời

- Đạo Cao Đài là tên gọi tắt của một tôn giáo bản địa Việt Nam, có tên đầy đủ là “Đại đạo Tam kỳ Phổ độ”.

- Sự ra đời của đạo Cao Đài gắn liền với tên tuổi của một số nhân vật sau đây:

+ Ông Ngô Minh Chiêu:

+ Ông Lê Văn Trung:

+ Ông Phạm Công Tắc:

6.3.2. Quá trình biến đổi của đạo Cao đài

Biết

Lên lớp

6.3.3. Giáo lý cơ bản

Nội dung giáo lý của đạo Cao Đài là sự vay mượn, chắp vá, kết hợp, nhào trộn các giáo lý của các tôn giáo đã có từ cổ chí kim, từ đông sang tây.

Hiểu

6.3.4. Luật lệ và nghi lễ thờ cúng

6.3.4.1. Luật lệ

- Ngũ giới cấm (tức 5 điều cấm kỵ) : bất sát sinh, bất du đạo, bất tửu nhục, bất tà dâm, bất vọng ngữ.

- Tứ đại điều quy: 4 điều trau dồi đức hạnh.

+ Tuân lời dạy bề trên, lấy lẽ hoà người (ôn hoà)

+ Chớ khoe tài kiêu ngạo, giúp người nên Đạo (cung kính)

+ Đừng vay mượn không trả (khiêm tốn)

+ Đừng kính trước, khinh sau

6.3.4.2. Nghi lễ thờ cúng

- Linh tượng thờ chủ yếu của đạo Cao Đài là hình con mắt, gọi là Thiên Nhãn.

- Các lễ của đạo Cao Đài:

+ Hàng ngày có 4 khóa lễ vào các giờ: sáng sớm, giữa trưa, chập tối và đêm khuya.

+ Hàng tháng có 2 ngày lễ vào ngày rằm và mồng một, âm lịch.

+ Hàng năm có các ngày lễ chính (theo âm lịch) là ngày 9 tháng Giêng, 15 tháng hai, 8 tháng tư, 15 tháng bảy, 15 tháng tám, 15 tháng mười và ngày 15 tháng Chạp.

- Lễ nghi của đạo Cao Đài khá rườm rà và cầu kỳ. Đạo phục chung là màu trắng. Riêng các chức sắc dùng màu theo ngành: Thái – thuộc Phật – màu vàng; Thượng – thuộc Lão – màu xanh; Ngọc – thuộc Nho – màu đỏ.

Biết

SV tự nghiên cứu

6.4. ĐẠO HÒA HẢO

1 tiết (Tiết 24)

- Đọc GT (tr.153 – 162)

- Đọc TLTK Số 3 (tr.105 – 113), Số 4 (tr.39 – 40).

- Chuẩn bị những nội dung sau:

+ Sự ra đời và phát triển của đạo Hòa Hảo ở nước ta.

+ Giáo lý cơ bản của đạo Hòa Hảo gồm những gì?

+ Luật lệ lễ nghi và tổ chức của đạo Hòa Hảo.

+ Nhận xét chung về đạo Hòa Hảo.

6.4.1. Hoàn cảnh ra đời và sự phát triển của đạo Hòa Hảo

- Phật giáo Hòa Hảo ra đời ngày 15 tháng 5 năm 1939 tại làng Hòa Hảo, Châu Đốc, An Giang và phát triển chủ yếu ở đồng bằng sông Cửu Long.

- Sự ra đời của đạo Hòa Hảo gắn liền với tên tuổi của Huỳnh Phú Sổ

Hiểu

Lên lớp

6.4.2. Giáo lý cơ bản của đạo Hòa Hảo

- Phần Học Phật: chủ yếu dựa vào giáo lý Phật giáo nhưng được giản lược bớt và có sửa đổi đôi chỗ, có 3 pháp môn chính là Ác pháp, Chân pháp và Thiện pháp

- Phần Tu nhân: Phần thực hành đạo đức “Tứ ân hiếu nghĩa” để tu thân. Đó là thực hành ân tổ tiên cha mẹ, ân đất nước, ân tam bảo, ân đồng bào và nhân loại.

Hiểu

Lên lớp

6.4.3. Luật lệ và nghi lễ thờ cúng của đạo Hòa Hảo

- Việc thờ phụng và hành đạo của Hòa Hảo rất đơn giản và chủ yếu tiến hành tại nhà của mỗi tu sỹ.

- Tư tưởng “Phật tại tâm, tâm tức Phật”.

- Lễ vật chỉ có hương hoa và nước lọc tinh khiết.

- Không đọc kinh kệ của Phật giáo, chỉ đọc sấm giảng của giáo chủ Huỳnh Phú Sổ soạn và niệm 6 chữ Nam mô A Di đà Phật để tĩnh tâm.

- Các ngày lễ của đạo Hòa Hảo (theo âm lịch) ngoài Tết Nguyên Đán, lễ Thượng nguyên, Phật đản, lễ Trung nguyên, Hạ nguyên còn có các lễ khai đạo (ngày 18 tháng 5), lễ vía Phật Thầy Tây An (ngày 12 tháng 8), lễ Phật A Di Đà (ngày 15 tháng 1), lễ sinh nhật ông Huỳnh Phú Sổ (ngày 25 tháng 11), lễ phật thành đạo (ngày 8 tháng Chạp)

Biết

SV tự nghiên cứu

NỘI DUNG THẢO LUẬN

   1. Nét đẹp văn hoá trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên.

   2. Một số đặc điểm văn hoá của đạo Cao đài.

   3. Giá trị di sản văn hoá và những đóng góp của Phật giáo Hoà hảo đối với xã hội Việt Nam.

1 tiết (Tiết 25)

Hiểu

Vận dụng

 Lên lớp

- Chuẩn bị các nội dung thảo luận.

- Tham gia thảo luận nhóm

- Trao đổi với GV những kiến thức chưa hiểu

Thi giữa học phần

(Tự luận)

1 tiết (tiết 26)

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

Ôn tập kiến thức từ chương 1 đến chương 6

Chương 7

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VÀ ĐƯỜNG LỐI, CHỦ TRƯƠNG CỦA ĐẢNG, CHÍNH SÁCH CỦA

NHÀ NƯỚC TA VỀ TÔN GIÁO

7.1. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ TÔN GIÁO

1 tiết (Tiết 27)

- Đọc GT (tr.163 – 205)

- Đọc TLTK Số 3 (tr.15 – 27).

- Chuẩn bị những nội dung sau:

+ Những nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về tín ngưỡng, tôn giáo

+ Vận dụng quan điểm của Hồ Chí Minh về tôn giáo vào hoạt động thực tiễn của Việt Nam hiện nay như thế nào?

7.1.1. Các giai đoạn hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về tín ngưỡng, tôn giáo

Biết

Hiểu

SV tự nghiên cứu

Lên lớp

7.1.2. Nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về tín ngưỡng, tôn giáo

7.1.2.1. Về vai trò xã hội của tín ngưỡng, tôn giáo.

7.1.2.2. Về tôn giáo và dân tộc, đức tin tôn giáo và lòng yêu nước.

7.1.2.3. Về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo.

7.1.2.4. Về công tác tôn giáo

7.1.3. Ảnh hưởng của tư tưởng Hồ Chí Minh về tín ngưỡng, tôn giáo

1 tiết (Tiết 28)

Hiểu

Lên lớp

 + Ảnh hưởng của tư tưởng Hồ Chí Minh về tín ngưỡng, tôn giáo.

 + Tình hình tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam hiện nay.

  + Phương hướng vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về tín ngưỡng, tôn giáo trong điều kiện hiện nay.

7.1.3.1. Ảnh hưởng của tư tưởng Hồ Chí Minh về tín ngưỡng, tôn giáo trên phương diện lý luận

7.1.3.2. Ảnh hưởng của tư tưởng Hồ Chí Minh về tín ngưỡng, tôn giáo trên phương diện thực tiễn

7.1.4. Phương hướng vận dụng tư tưởng về tín ngưỡng, tôn giáo của Hồ Chí Minh trong điều kiện hiện nay.

Hiểu

Lên lớp

7.1.4.1. Tình hình tín ngưỡng, tôn giáo hiện nay

7.1.4.2. Phương hướng vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về tín ngưỡng, tôn giáo trong điều kiện hiện nay.

7.2.  ĐƯỜNG LỐI, CHỦ TRƯƠNG CỦA ĐẢNG, CHÍNH SÁCH CỦA NHÀ NƯỚC TA VỀ TÔN GIÁO

1 tiết (Tiết 29)

Hiểu

Lên lớp

- Đọc GT (tr.207 – 214)

- Đọc TLTK Số 3 (tr.28 – 30).

- Chuẩn bị những nội dung sau:

+ Có quan niệm cho rằng: Việt Nam là quốc gia đa dân tộc và đa thần giáo.Anh (chị) hãy làm rõ vấn đề trên.

+ Đảng và Nhà nước ta có những chủ trương, chính sách gì đối với tôn giáo?

7.2.1. Đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước ta về tôn giáo

7.2.2. Chính sách của Đảng, Nhà nước ta về tôn giáo

7.2.2.1. Đối với tín đồ các tôn giáo

7.2.2.2. Đối với chức sắc, nhà tu hành tôn giáo

7.2.2.3. Đối với các tổ chức tôn giáo

7.2.2.4. Đối với các hoạt động tôn giáo

7.2.2.5. Đối với nơi thờ tự và tài sản của các tổ chức tôn giáo

7.2.2.6. Đối với hoạt động đối ngoại của tôn giáo

NỘI DUNG THẢO LUẬN

    1. Vận dụng quan điểm của Hồ Chí Minh về tôn giáo trong hoạt động thực tiễn của Việt Nam hiện nay.

   2. Anh (Chị) làm gì để phát huy những giá trị văn hoá, đạo đức tốt đẹp của các tôn giáo.

1 tiết (Tiết 30)

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

- Chuẩn bị các nội dung thảo luận.

- Tham gia thảo luận nhóm

- Trao đổi với GV những kiến thức chưa hiểu.

Chương

Nội dung chi tiết

Số tiết (giờ)

Mục tiêu cụ thể

Hình thức
dạy-học

Nhiệm vụ
sinh viên

Chương 1

LOGIC HỌC

1.1 Đối tượng, phương pháp và mục đích của logic học

1.1.1. Thuật ngữ logic.

1.1.2. Logic học và mục đích của việc học logic học

1.1.3. Phương pháp nghiên cứu logic học

1 tiết

(tiết 1)

• Hiểu[§]
• Hiểu
• Biết[**]

Lên lớp

Nghe giảng

Đọc tài liệu

1.2. Logic hình thức và logic biện chứng

1.2.1. Giống nhau

1.2.2. Khác nhau

    Biết.

Nghe giảng

Đọc tài liệu

1.3. Quan hệ giữa logic và ngôn ngữ

1.3.1. Logic và ngôn ngữ có quan hệ chặt chẽ với nhau

1.3.2. Liên từ logic và các ký hiệu liên từ logic người ta thường sử dụng.

2 tiết

(tiết 2-3)

• Biết
• Vận dụng[††].

Lên lớp

Nghe giảng

Đọc tài liệu

Làm bài tập: lập công thức các phán đoán

1.4. Quá trình hình thành và phát triển của logic học

1.4.1. Hình thành:

1.4.2. Thời kỳ phát triển

Biết

Lên lớp

Nghe giảng bài

Chương 2

CÁC QUI  LUẬT CƠ BẢN CỦA TƯ DUY HÌNH THỨC

2.1. Đặc trưng của những QL của tư duy hình thức

2.1.1.Qui luật là gì?

2.1.2 Đặc trưng của QL

1 tiết

(tiết 4)

1 tiết

(tiết 5)

1 tiết

(tiết 6)

Biết

Lên lớp

Nghe giảng bài

2.2. Các quy luật cơ bản của tư duy hình thức

2.2.1. Luật đồng nhất

- Cơ sở KQ của quy luật.

- Công thức QL: A º A.

- Yêu cầu của QL;

- Vi phạm quy luật.

2.2.2. Luật cấm mâu thuẫn

- Cơ sở KQ của quy luật.

- Công thức QL: A  L`A.

- Yêu cầu của QL;

- Vi phạm quy luật.

2.2.3. Luật triệt tam

- Cơ sở KQ của quy luật.

- Công thức QL: A V `A

- Yêu cầu của QL;

- Vi phạm quy luật.

- Quy luật có ý nghĩa quan trọng trong nhận thức.

2.2.4. Luật lý do đầy đủ

- Cơ sở KQ của quy luật.

-. Nội dung QL

- Yêu cầu của QL: “Nói phải có sách, mách phải có chứng”.

- Vi phạm quy luật.

Vận dụng

Vận dụng

Lên lớp

 Lên lớp

Nghe giảng

Đọc tài liệu

Làm bài tập: Chương quy luật                               

Chương 3  KHÁI NIỆM

3.1. Khái niệm là gì?

3.1.1.Định nghĩa

3.1.2. Phân loại khái niệm

3.1.3 Khái niệm và từ

1 tiết

(tiết 7)

- Biết

- Hiểu

- Vận dụng

- Lên lớp

• Lên lớp

- Nghe giảng

- Nghe giảng

- Làm bài tập

3.2. Nội hàm ngoại diên của khái niệm

      3.2.1. Nội hàm của khái niệm.

3.2.2. Ngoại diên của khái niệm.

3.2.3. Quan hệ giữa nỗi hàm và ngoại diên

3.3. Quan hệ giữa các khái niệm

   3.3.1. Quan hệ đồng nhất

   3.3.2. Quan hệ phụ thuộc

   3.3.3. Quan hệ ngang hàng 

   3.3.4. Quan hệ giao nhau                                                                    

   3.3.5. Quan hệ mâu thuẫn

   3.3.6. Quan hệ đối chọi

1 tiết

(tiết 8)

Vận dụng

Lên lớp

Nghe giảng

Đọc tài liệu

Làm bài tập: Quan hệ giữa các khái niệm

3.4. Các thao tác logic trên khái niệm

3.4.1. Mở rộng và thu hẹp khái niệm

- Mở rộng khái niệm;

- Thu hẹp khái niệm.

3.4.2. Định nghĩa khái niệm

- Định nghĩa và cấu trúc định nghĩa

- Các qui tắc định nghĩa khái niệm

+ QT về ngoại diên;

+ QT định nghĩa phải rõ ràng;

+ QT định nghĩa phải ngắn gọn

+ QTđịnh nghĩa không được phủ định

2 tiết

(tiết 9-10)

Vận dụng

Vận dụng

Lên lớp

Nghe giảng bài.

Nghe giảng

Đọc tài liệu

Làm bài tập: cho đinh nghĩa, yêu cầu phân biết định nghĩa đúng hay sai, lý do nếu sai sửa lại cho đúng

BÀI TẬP VỀ KHÁI NIỆM

1 tiết

(tiết 11)

Vận dụng.

Lên lớp

Giải bài tập

Chương 4

PHÁN ĐOÁN

4.1. Phán đoán là gì?

4.1.1.Định nghĩa:

4.1.2. Cấu trúc của phán đoán

4.1.3. Đặc trưng cơ bản của phán đoán

- Chất của phán đoán.

- Lượng của phán đoán.

- Giá trị của phán đoán.

4.1.4. Phán đoán-câu-mệnh đề

1 tiết

(tiết 12)

1 tiết

(tiết 13)

1 tiết

(tiết 14)

Biết

Lên lớp

Nghe giảng

Đọc tài liệu

4.2. Phân loại phán đoán

4.2.1. Phán đoán đơn

- Xét về chất của phán đoán:

-  Xét về lượng của phán đoán:

-  Phân loại theo chất và lượng.

+ Phán đoán khẳng định chung;

+ Phán đoán phủ định chung;

+ Phán đoán khẳng định riêng;

+ Phán đoán phủ định riêng

- Tính chu diên của S và P trong các phán đoán: (A,I,E,O).

+ Phán đoán SAP=> S⁺ và P^-  .

+ Phán đoán S PE.=> S⁺ và P⁺.

+ Phán đoán S PI=> S^- và P ^- .

+ Phán đoán SOP >= S^- và P⁺     

- Quan hệ giữa các phán đoán đơn:

+ Quan hệ phụ thuộc

+ Quan hệ mâu thuẫn

+ Quan hệ đối chọi trên

+ Quan hệ đối chọi dưới.

Vận dụng

Vận dụng

Vận dụng

Nghiên cứu trước các phán đoán A-I-E-O

Nghe giảng bài

Nghiên cứu trước tính chu diên các phán đoán A-I-E-O

Làm bài tập: Quan hệ giữa các phán đoán đơn.

4.4. Phán đoán phức

4.4.1. Phán đoán liên kết. (Phép hội)

4.4.2. Phán đoán phân liệt.(Phép tuyển)

4.4.2.1. Phán đoán lựa chọn liên hợp

4.4.2.2. Phán đoán lựa chọn gạt bỏ

4.4.2.3. Tính chất của hội và tuyển

- Tính giao hoán 

- Tính kết hợp

- Tính phân phối.

4.4.3. Phán đoán có điều kiện.

- Phán đoán có điều kiện?

-. Giá trị chân lý của phép kéo theo

4.4.3.3. Phán đoán đảo, phản đảo.

4.4.3.4. Điều kiện cần – đủ; cần và đủ

1 tiết

(tiết 15)

1 tiết

(tiết 16)

Hiểu

Vận dụng

Lên lớp

Nghe giảng

Đọc tài liệu

Làm bài tập với điều kiện cần, điều kiện đủ

4.5. Các dạng phán đoán tương đương

4.5.1. Phép phủ định

4.5.2. Phép tương đương

4.5.3. Phủ định phán đoán đơn

1 tiết

(tiết 17)

Vận dụng

Lên lớp

Làm bài tập: Tìm phán đoán tương đương với phán đoán đã cho.

BÀI TẬP CHƯƠNG PHÁN ĐOÁN

               Kiểm tra thường xuyên (1 tiết)

2 tiết

(tiết 18,19)

Vận dụng

Lên lớp lý thuyết-

Chương 5

SUY LUẬN

5.1. Suy luận

5.1.1. Khái niệm

5.1.2. Cấu trúc của suy luận

5.1.3. Suy luận có hai loại

            - Suy luận hợp logic

            - Suy luận nghe có lý

1 tiết

(tiết 20)

Hiểu

Nghiên cứu tài liệu,

Ôn tập tính chu diên của S-P trong A-I-E-O.

5.2. Suy luận diễn dịch trực tiếp

5.2.1. Phép đổi chổ

5.2.2. Phép đổi chất

5.2.3. Vừa đổi chổ vừa đổi chất

        5.2.4. Suy luận dựa vào bàn cờ logic

1 tiết

(tiết  21)

Vận dụng

Lên lớp

Làm bài tập: Đổi chỗ, đổi chất vừa đổi chỗ vừa đổi chất các phán đoán A-I-E-O.

5.3.  Suy luận diễn dịch từ tiền đề là phán đoán phức. (suy luận gián tiếp)

5.3.1. Suy luận với tiền đề là phán đoán điều kiện.

- Phương thức khẳng định;

- Phương thức phủ định hệ quả;

- Sai lầm thường gặp khi suy luận với tiền đề là phán đoán điều kiện;

- Quy tắc bắc cầu của phép kéo theo.

5.3.2. Suy luận với tiền đề là một phép hội

1 tiết

(tiết 22)

Vận dụng

Lên lớp

Tập suy luận tại lớp;

Về nhà giải bài toán logic

5.4. Phép tam đoạn luận

5.4.1. Khái niệm:.

5.4.2. Cấu trúc của một tam đoạn luận

5.4.3. Các loại hình của tam đoạn luận

5.4.4 Các quy tắc của tam đoạn luận.

2 tiết

(tiết 23, 24)

Vận dụng

Lên lớp

5.5. Phương pháp khảo sát tam đoạn luận bằng sơ đồ Venn

5.5.1. Sơ đồ Venn

5.5.2. Khảo sát tam đoạn luận

2 tiết

(tiết 25,26)

Vận dụng

Lên lớp

Về nhà giải bài toán logic

THI GIỮA HỌC PHẦN

1 tiết

(tiết 27)

Làm bài tại lớp

5.6. Suy luận quy nạp:

5.6.1. Quy nạp hoàn toàn

5.6.2. Quy nạp không hoàn toàn

5.6.3. Suy luận loại suy.

1 tiết

(tiết 28)

Biết

Lên lớp

Ôn tập chương khái niệm, phán đoán và suy luận

BÀI TẬP SUY LUẬN

1 tiết

(tiết 29)

Giải bài tập

Chương 6

CHỨNG MINH - BÁC BỎ

6.1. Chứng minh là gì?

6.1.1. Định nghĩa

6.1.2. Cấu trúc của chứng minh

6.1.3. Phân loại chứng minh

6.1.4. Quy tắc chứng minh

1 tiết

(tiết 30)

Biết

Lên lớp

Nghiên cứu tài liệu

6.2. Bác bỏ

6.2.1. Định nghĩa

6.2.2. Cấu trúc của bác bỏ

6.2.3. Quy tắc bác bỏ

+ Tự luận

x

+ Trắc nghiệm

+ Vấn đáp

+ Tiểu luận

+ Bài tập lớn

+ ………

60 phút

90 phút

x

120 phút

150 phút

khác

Chương

Nội dung chi tiết

Số tiết (giờ)

Mục tiêu cụ thể[‡‡]

Hình thức dạy – học

Nhiệm vụ sinh viên

Chương 1

NHẬP MÔN

MỸ HỌC

1.1. KHÁI LƯỢC VỀ SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA MỸ HỌC

1.1.1. Khái niệm Mỹ học

- Là một khoa học hợp thành khoa học triết học

- Như một khoa học độc lập

- Là khoa học nghiên cứu sự thụ cảm của cái đẹp

- Là một khoa học triết học độc lập

1 tiết (tiết 1)

Biết

Lên lớp

- Đọc TL (3): tr.7-64

- Trả lời:

+ Mỹhọc là gì?

+ Vì sao nói: “Mỹ học Mác-Lênin là thành quả mới trong lịch sử Mỹ học nhân loại”?

1.1.2. Các khuynh hướng chủ yếu trong MỸ học trước Mác

1.1.2.1. Chủ nghĩa kinh nghiệm của Ét-mun Bớc-cơ

1.1.2.2. Chủ nghĩa duy tâm chủ quan I. Can-tơ

1.1.2.3. Chủ nghĩa duy tâm khách quan G.Hêghen

1.1.2.4.Chủ nghĩa duy vật nhân bản Tséc-nư-sép-xki

Biết

1.1.3. Mỹ học Mác – Lênin là thành quả mới trong lịch sử mỹ học nhân loại

Hiểu

1.2. ĐỐI TƯỢNG CỦA MỸ HỌC

1.2.1. Một số quan niệm trước Mác

- Thời kỳ cổ đại

- Thời kỳ phục hưng

- Thời kỳ cận đại

1 tiết (tiết 2)

Biết

Lên lớp

- Đọc TL (1): tr.5-9

- Trả lời: Đối tượng của Mỹ học theo quan niệm của mỹ học Mác-Lênin là gì?

1.2.2. Quan niệm của Chủ nghĩa Mác – Lênin

  + Nghiên cứu toàn diện các quan hệ thẩm mỹ từ chủ thể thẩm mỹ đến khách thể thẩm mỹ và nghệ thuật

  + Quan hệ thẩm mỹ luôn vận động theo dân tộc, giai cấp và thời đại

  + Cái đẹp giữ vị trí trung tâm trong quan hệ thẩm mỹ

Hiểu

1.3. Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA MỸ HỌC MÁC - LÊNIN

1.3.1. Mỹ học lao động

1.3.2. Mỹ học hành vi

1.3.3. Mỹ học kỹ thuật

1.3.4. Mỹ học sư phạm

1.3.5. Mỹ học nghệ thuật

Biết

Tự học có hướng dẫn

- Đọc TL (3): tr.74-79

- Trả lời: Khái quát ý nghĩa thực tiễn của Mỹ học Mác-Lênin.

1.4. MỐI QUAN HỆ GIỮA MỸ HỌC VỚI CÁC MỘT SỐ LĨNH VỰC KHÁC THUỘC KIẾN TRÚC THƯỢNG TẦNG

1.4.1. Triết học

1.4.2. Đạo đức học

1.4.3. Tâm lý học

1.4.4. Tôn giáo

1.4.5. Nghệ thuật học

Hiểu

Lên lớp

- Đọc TL (2): tr.12-17

- Trả lời: Mối quan hệ giữa Mỹ học với Triết học và Đạo đức học.

THẢO LUẬN CHƯƠNG 1

Câu 1. Một số quan niệm về đối tượng của Mỹ học trong lịch sử hình thành và phát triển.

Câu 2. Hiểu như thế nào về luận điểm “Mỹ học là Đạo đức học của tương lai”.

1 tiết (tiết 3)

Hiểu

Vận dụng

Thảo luận

SV tích cực làm việc theo nhóm dưới sự phân công của GV.

Chương 2.

QUAN HỆ

THẨM MỸ

2.1. KHÁI NIỆM QUAN HỆ THẨM MỸ

- Mỹ học Mác – Lênin khẳng định: quan hệ thẩm mỹ là đối tượng nghiên cứu của Mỹ học;

- Quan hệ thẩm mỹ: các quan hệ của con người về mặt thẩm mỹ; các quan hệ của con người đối với cái đẹp, cái bi, cái hài, cái cao cả…;

- Quan hệ thẩm mỹ của con người đối với hiện thực thể hiện tập trung ở 3 lĩnh vực: lao động, học tập và sáng tạo; khám phá và đánh giá; thưởng thức.

1 tiết (tiết 4)

Hiểu

Tự học có hướng dẫn

- Đọc TL (1): tr.20-21;

TL (3): tr.80-91;

- Chuẩn bị: Quan hệ thẩm mỹ là gì?

2.2. NGUỒN GỐC CỦA QUAN HỆ THẨM MỸ

2.2.1.Quan niệm của chủ nghĩa duy tâm khách quan: Pla-tôn, Hê-ghen.

Biết

Lên lớp

- Đọc TL. (23): tr.58-63;

TL (3): tr.84-91

- Chuẩn bị: Quan niệm của chủ nghĩa duy vật biện chứng về nguồn gốc của quan hệ thẩm mỹ.

2.2.2. Quan niệm của chủ nghĩa duy tâm chủ quan: I.Can-tơ.

2.2.3. Quan niệm của chủ nghĩa duy vật trước Mác: Arixtốt, Tsécnưsépxki.

2.2.4. Quan niệm của chủ nghĩa duy vật biện chứng: C. Mác, Ph. Ăngghen.

Hiểu

2.3. BẢN CHẤT VÀ CẤU TRÚC CỦA QUAN HỆ THẨM MỸ

2.3.1. Bản chất của quan hệ thẩm mỹ

2.3.1.1. Quan hệ thẩm mỹ là một quan hệ miêu tả

2.3.1.2. Quan hệ thẩm mỹ là một quan hệ giá trị

2.3.1.3. Quan hệ thẩm mỹ là một quan hệ xã hội: tính dân tộc, tính giai cấp và tính thời đại

1 tiết (tiết 5)

Hiểu

Lên lớp

- Đọc TL (1): tr.22-24; TL (3): 106-118

- Chuẩn bị:

+ Bản chất của quan hệ thẩm mỹ là gì?

+Quan hệ thẩm mỹ có mấy thành tố cơ bản?

2.3.2. Cấu trúc của quan hệ thẩm mỹ

2.3.2.1. Chủ thể thẩm mỹ

2.3.2.2. Khách thể thẩm mỹ

2.3.2.3. Nghệ thuật

Tự học có hướng dẫn

THẢO LUẬN CHƯƠNG 2

Mối quan hệ giữa các thành tố chính cấu thành quan hệ thẩm mỹ.

1 tiết (tiết 6)

Hiểu

Thảo luận

SV tích cực làm việc theo nhóm dưới sự phân công của GV.

Chương 3.

CHỦ THỂ THẨM MỸ

3.1. KHÁI NIỆM CHỦ THỂ THẨM MỸ

3.1.1. Quan niệm ngoài mác-xít

- Chủ nghĩa duy tâm khách quan

- Chủ nghĩa duy tâm chủ quan

- Chủ nghĩa duy vật tầm thường

1 tiết (tiết 7)

Biết

Lên lớp

- Đọc TL (3): tr.244-247;

TL (1): tr.34-38

- Chuẩn bị: Mỹ học mác-xít quan niệm chủ thể thẩm mỹ là gì?

3.1.2. Quan niệm của mỹ học mác-xít

- Chủ thể thẩm mỹ trước hết phải là con người xã hội

- Các năng lực thẩm mỹ của chủ thể luôn gắn liền với vai trò của các giác quan

- Chủ thể thẩm mỹ là chủ thể người xã hội có khả năng hưởng thụ, sáng tạo và đánh giá thẩm mỹ thông qua các giác quan tay, mắt và tai được rèn luyện về sự đồng hóa thế giới về mặt thẩm mỹ.

Hiểu

3.2. CÁC HÌNH THỨC TỒN TẠI CỦA CHỦ THỂ THẨM MỸ

3.2.1. Nhóm chủ thể thưởng thức

3.2.2. Nhóm chủ thể đánh giá

3.2.3. Nhóm chủ thể sáng tạo

3.2.4. Nhóm chủ thể biểu hiện

3.2.5. Nhóm chủ thể tổng hợp các giá trị

Biết

Tự học có hướng dẫn

- Đọc TL (1): tr.38-40;

TL (3): tr.299-315

3.3. Ý THỨC THẨM MỸ - PHẠM TRÙ BIỂU HIỆN CHỦ THỂ THẨM MỸ

3.2.1. Bản chất của ý thức thẩm mỹ

3.2.2. Các thành tố cơ bản của ý thức thẩm mỹ

3.2.2.1. Cảm xúc thẩm mỹ

3.2.2.2. Thị hiếu thẩm mỹ

3.2.2.3. Lý tưởng thẩm mỹ

1 tiết (tiết 8)

Hiểu

Lên lớp

- Đọc TL (1): tr.40-67;

TL (3): tr.255-299

- Chuẩn bị:

+ Bản chất của ý thức thẩm mỹ là gì?

+ Phân tích các thành tố cơ bản của ý thức thẩm mỹ.

THẢO LUẬN CHƯƠNG 3

Câu 1. Phân biệt ý thức thẩm mỹ với các hình thái ý thức xã hội khác.

Câu 2. Phân tích các thành tố cơ bản của ý thức thẩm mỹ

2 tiết

(tiết 9, 10)

Hiểu

Thảo luận

SV tích cực làm việc theo nhóm dưới sự phân công của GV.

Chương 4 KHÁCH THỂ THẨM MỸ

4.1. CÁI ĐẸP

4.1.1. Bản chất thẩm mỹ của cái đẹp

4.1.1.1. Cái đẹp là nhu cầu sống của con người

- Cái đẹp tồn tại ở mọi lĩnh vực của cuộc sống, làm cho cái xấu bị đẩy lùi

- Cái đẹp luôn gắn bó mật thiết với đời sống xã hội; gắn bó với quá trình vận động của xã hội

- Cơ sở xã hội của cái đẹp: không có áp bức, bóc lột…; CNXH sẽ đáp ứng các nhu cầu làm đẹp và sáng tạo ra cái đẹp.

1 tiết (tiết 11)

Hiểu

Lên lớp

- Đọc TL (3): tr.119-128; TL (1): tr.68-83

- Chuẩn bị: Trình bày bản chất thẩm mỹ của cái đẹp.

4.1.1.2. Cái đẹp là đối tượng nghiên cứu của mỹ học

- Cái đẹp là thành tố trung tâm của quan hệ thẩm mỹ

- Cái đẹp là thành tố quyết định các hoạt động sáng tạo nghệ thuật

- Cái đẹp mang yếu tố tình cảm, hình tượng, toàn vẹn, toàn vẹn, nhiều tầng lớp; mang bản chất xã hội.

4.1.1.3. Cái đẹp là một lĩnh vực đa dạng và phức tạp

- Cái đẹp liên quan đến yếu tố tâm lý

- Phụ thuộc vào thế giới quan

- Điều kiện giáo dục

- Thời đại, dân tộc, giai cấp khác nhau có thước đo cai đẹp khác nhau.

4.1.2. Các khuynh hướng cơ bản tiếp cận cái đẹp trong lịch sử Mỹ học

- Đọc TL (3): tr.128-168

- Chuẩn bị:

+ Có những khuynh hướng cơ bản nào tiếp cận cái đẹp trong lịch sử Mỹ học trước Mác?

+ Mỹ học mác-xít quan niệm thế nào về cái đẹp?

4.1.2.1. Mỹ học trước Mác

- Khuynh hướng duy vật: cổ đại, thế kỷ XVII – XVIII, duy vật nhân bản thế kỷ XIX

- Khuynh hướng duy tâm khách quan: cổ đại (Pla-tôn), cổ điển Đức (G.W.F.Hê-ghen)

- Khuynh hướng duy tâm chủ quan: I. Can-tơ

2 tiết (tiết 12, 13)

Biết

Lên lớp

4.1.2.2. Mỹ học mác-xít

-Phê phán các quan niệm trước Mác

- Quan niệm của Mỹ học mác-xít

+ Cái đẹp có nguồn gốc từ lao động

+ Cái đẹp gắn với cái thật, cái tốt và cái có ích

+ Cái đẹp là một phạm trù Mỹ học cơ bản, giữ vị trí trung tâm trong quan hệ thẩm mỹ giữa con người và hiện thực ra đời từ thực tiễn sống, lao động và chiến đấu của con người bao chứa các quan hệ chân – thiện – ích, xuất phát từ thực tiễn, tồn tại dưới dạng toàn vẹn, cân xứng, hài hòa, gây được khoái cảm thẩm mỹ tích cực đối với chủ thể xã hội.

Hiểu

Lên lớp

4.1.3. Các lĩnh vực biểu hiện của cái đẹp

4.1.3.1.Cái đẹp trong tự nhiên

4.1.3.2.Cái đẹp trong xã hội

4.1.3.3.Cái đẹp trong nghệ thuật

Biết

Tự học có hướng dẫn

- Đọc TL (1): tr.83-90

4.2. CÁI CAO CẢ

4.2.1. Bản chất thẩm mỹ của cái cao cả

1 tiết (tiết 13)

Hiểu

Lên lớp

- Đọc TL (3): tr.168-173;

TL (1): 90-94

- Xét từ phía đối tượng: cái cao cả là một phẩm chất thẩm mỹ tồn tại trong những sự vật, hiện tượng to lớn, phi thường, có quy mô vượt hẳn cái bình thường (về số lượng, thể tích, tầm vóc; sức mạnh, tinh thần, khí phách…)

- Xét từ phía chủ thể: cái cao cả phải có khả năng gây nên cảm xúc thẩm mỹ ở con người, khi đối diện với chúng thì chủ thể thường có cảm giác choáng ngợp, bối rối, ngưỡng mộ, thán phục, khoan khoái, say mê…, khát khao và muốn chinh phục, chiếm lĩnh đối tượng.

4.2.2. Các khuynh hướng cơ bản tiếp cận cái cao cả trong lịch sử Mỹ học